Yapı mühendisliğinde iki temel konu vardır. Bunlardan biri, yapının üzerine, ömrü boyunca gelecek yükleri ön görerek, sağlam yapılar tasarımlamak, ikincisi, bu tasarımın ekonomik açıdan en uygun olmasını sağlamak. Bu ikisini birden sağlamak için, yapı taşıyıcı sistem çeşidini ve malzemesini doğru seçmek gerekir. Yüksek yapılarda, genellikle yapı taşıyıcı sistem malzemesi; betonarme, çelik veya kompozit olmaktadır. Son yıllarda dünyada, yüksek yapılar için, kompozit malzeme tercih edilirken, Türkiye’de betonarme malzeme, daha ekonomik olacağı gerekçesiyle, tercih edilmektedir. Her ne kadar, toplam maliyetlerde, kompozit malzemeli sistemler yüksek fiyatlar çıkartıyorsa da, özellikle yüksek katlı yapılar için, kolon boyutları, kompozit malzemeli kolonlarda, betonarme malzemeli kolonlara nazaran daha küçük çıkmakta ve yapının net oturum alanını arttırmaktadır. Bu, belirli bir arsa değerinden sonra, yapı malikini kara geçirebilmektedir. Bu kapsamda, BYS1 sınıfındaki, kompozit kolonlu ve betonarme kolonlu iki yapı ve BYS2 sınıfındaki, kompozit kolonlu ve betonarme kolonlu iki yapı; kolonları haricindeki diğer özellikleri aynı tutularak tasarlanmış ve toplam kolon maliyetleri ile toplam net oturum alanı farkları üzerinden, mukayese edilmiştir. Sonuçlara göre; BYS1 sınıfındaki, 175 m’lik kompozit kolonlu yapı, betonarme kolonlu yapıdan toplam 803 m² daha fazla net oturum alanı sağlarken, betonarme kolonlu yapı, 2084243 tl daha ucuza mal olmuştur. BYS2 sınıfındaki, 70 m’lik kompozit kolonlu yapı, betonarme kolonlu yapıdan toplam 160 m² daha fazla net oturum alanı sağlarken, betonarme kolonlu yapı, 531755 tl daha ucuza mal olmuştur. Yani, arsa değeri, BYS1 sınıfındaki yapılar için, 2500 tl/m²’den fazla ise kompozit, değil ise betonarme; BYS2 sınıfındaki yapılar için, 3300 tl/m²’den fazla ise kompozit, değil ise betonarme kolon kullanılması gerektiği sonucuna varılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Betonarme Yüksek Yapı, Kompozit Yüksek Yapı, Maliyet Analizi
|
