Yapý mühendisliðinde iki temel konu vardýr. Bunlardan biri, yapýnýn üzerine, ömrü boyunca gelecek yükleri ön görerek, saðlam yapýlar tasarýmlamak, ikincisi, bu tasarýmýn ekonomik açýdan en uygun olmasýný saðlamak. Bu ikisini birden saðlamak için, yapý taþýyýcý sistem çeþidini ve malzemesini doðru seçmek gerekir. Yüksek yapýlarda, genellikle yapý taþýyýcý sistem malzemesi; betonarme, çelik veya kompozit olmaktadýr. Son yýllarda dünyada, yüksek yapýlar için, kompozit malzeme tercih edilirken, Türkiye’de betonarme malzeme, daha ekonomik olacaðý gerekçesiyle, tercih edilmektedir. Her ne kadar, toplam maliyetlerde, kompozit malzemeli sistemler yüksek fiyatlar çýkartýyorsa da, özellikle yüksek katlý yapýlar için, kolon boyutlarý, kompozit malzemeli kolonlarda, betonarme malzemeli kolonlara nazaran daha küçük çýkmakta ve yapýnýn net oturum alanýný arttýrmaktadýr. Bu, belirli bir arsa deðerinden sonra, yapý malikini kara geçirebilmektedir. Bu kapsamda, BYS1 sýnýfýndaki, kompozit kolonlu ve betonarme kolonlu iki yapý ve BYS2 sýnýfýndaki, kompozit kolonlu ve betonarme kolonlu iki yapý; kolonlarý haricindeki diðer özellikleri ayný tutularak tasarlanmýþ ve toplam kolon maliyetleri ile toplam net oturum alaný farklarý üzerinden, mukayese edilmiþtir. Sonuçlara göre; BYS1 sýnýfýndaki, 175 m’lik kompozit kolonlu yapý, betonarme kolonlu yapýdan toplam 803 m² daha fazla net oturum alaný saðlarken, betonarme kolonlu yapý, 2084243 tl daha ucuza mal olmuþtur. BYS2 sýnýfýndaki, 70 m’lik kompozit kolonlu yapý, betonarme kolonlu yapýdan toplam 160 m² daha fazla net oturum alaný saðlarken, betonarme kolonlu yapý, 531755 tl daha ucuza mal olmuþtur. Yani, arsa deðeri, BYS1 sýnýfýndaki yapýlar için, 2500 tl/m²’den fazla ise kompozit, deðil ise betonarme; BYS2 sýnýfýndaki yapýlar için, 3300 tl/m²’den fazla ise kompozit, deðil ise betonarme kolon kullanýlmasý gerektiði sonucuna varýlmýþtýr.
Anahtar Kelimeler: Betonarme Yüksek Yapý, Kompozit Yüksek Yapý, Maliyet Analizi
|
