Bu çalışmada sodyum poliakrilatın sondaj çamurunda katkı maddesi olarak kullanılabilirliği araştırılmıştır. Bu amaçla, farklı oranlarda bentonit içeren (%4, %5, %6, %7, %8, %9 ve %10) su bazlı sondaj çamuru hazırlanmış ve kullanılan bentonitin %1 oranında sodyum poliakriklat ilave edilmiştir. Ardından, hazırlanan sondaj çamurları 16 saat ve 24 saat yaşlandırma sürelerine tabi tutulmuş ve sodyum poliakrilatın sondaj çamurunun reolojik ve filtrasyon (sıvı kaybı) özelliklerini nasıl etkilediği incelenmiştir. Elde edilen sonuçlar, aynı yaşlandırma süreleri altında sodyum poliakrilatın ilavesiyle reolojik parametrelerde (görünür viskozite, plastik viskozite, akma noktası, jel dayanımı) bir artış görülmekle birlikte bu artışın yüksek bentonitkonsantrasyonu (%6, %7, %8, %9 %10) ve artan sodyum poliakrilat miktarı ile çok daha belirgin olduğunu göstermektedir. Öte yandan,deneysel sonuçlar yaşlandırma süresinin filtrasyon üzerinde bir iyileşme sağladığını göstermiştir. Sabit bentonit ve sodyum poliakrilatkonsantrasyonunda yaşlandırma süresi arttıkça su kaybının daha çok azaldığı gözlenmiştir. Her iki yaşlandırma süresinde ortak olarak aynı miktarda sodyum poliakrilat kullanıldığında bentonit miktarının artmasıyla su kaybındaki düşüş oranının daha az miktarda bentonit ve sodyum poliakrilat içeren numunelere kıyasla daha yüksek olduğu görülmüştür.Su kaybında dikkat çeken bir diğer gözlem ise gerek 16 saat yaşlandırma gerekse 24 saat yaşlandırma süresinde sodyum poliakrilatın su kaybında azalma etkinliğininyüksek bentonitkonsantrasyonunda(%7, %8, %9, %10) çok daha iyi olduğudur. Çalışmadan elde edilen sonuçlar ışığında sodyum poliakrilatın sondaj çamurunda uygun kombinasyonu ile gelecek vaat edici bir katkı maddesi olarak kullanılabileceği kanaatine varılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Sondaj çamuru, sodyum poliakrilat, reoloji, filtrasyon, yaşlandırma
|
