Bu çalýþmada sodyum poliakrilatýn sondaj çamurunda katký maddesi olarak kullanýlabilirliði araþtýrýlmýþtýr. Bu amaçla, farklý oranlarda bentonit içeren (%4, %5, %6, %7, %8, %9 ve %10) su bazlý sondaj çamuru hazýrlanmýþ ve kullanýlan bentonitin %1 oranýnda sodyum poliakriklat ilave edilmiþtir. Ardýndan, hazýrlanan sondaj çamurlarý 16 saat ve 24 saat yaþlandýrma sürelerine tabi tutulmuþ ve sodyum poliakrilatýn sondaj çamurunun reolojik ve filtrasyon (sývý kaybý) özelliklerini nasýl etkilediði incelenmiþtir. Elde edilen sonuçlar, ayný yaþlandýrma süreleri altýnda sodyum poliakrilatýn ilavesiyle reolojik parametrelerde (görünür viskozite, plastik viskozite, akma noktasý, jel dayanýmý) bir artýþ görülmekle birlikte bu artýþýn yüksek bentonitkonsantrasyonu (%6, %7, %8, %9 %10) ve artan sodyum poliakrilat miktarý ile çok daha belirgin olduðunu göstermektedir. Öte yandan,deneysel sonuçlar yaþlandýrma süresinin filtrasyon üzerinde bir iyileþme saðladýðýný göstermiþtir. Sabit bentonit ve sodyum poliakrilatkonsantrasyonunda yaþlandýrma süresi arttýkça su kaybýnýn daha çok azaldýðý gözlenmiþtir. Her iki yaþlandýrma süresinde ortak olarak ayný miktarda sodyum poliakrilat kullanýldýðýnda bentonit miktarýnýn artmasýyla su kaybýndaki düþüþ oranýnýn daha az miktarda bentonit ve sodyum poliakrilat içeren numunelere kýyasla daha yüksek olduðu görülmüþtür.Su kaybýnda dikkat çeken bir diðer gözlem ise gerek 16 saat yaþlandýrma gerekse 24 saat yaþlandýrma süresinde sodyum poliakrilatýn su kaybýnda azalma etkinliðininyüksek bentonitkonsantrasyonunda(%7, %8, %9, %10) çok daha iyi olduðudur. Çalýþmadan elde edilen sonuçlar ýþýðýnda sodyum poliakrilatýn sondaj çamurunda uygun kombinasyonu ile gelecek vaat edici bir katký maddesi olarak kullanýlabileceði kanaatine varýlmýþtýr.
Anahtar Kelimeler: Sondaj çamuru, sodyum poliakrilat, reoloji, filtrasyon, yaþlandýrma
|
