Birçok nanoparçacık, üreticiler tarafından kozmetik, diş macunu, sakız, çikolata ve şekerleme gibi binlerce ticari tüketici ürününe koruyucu, dezenfektan ve renklendirici maddeler olarak eklenmektedir. İnsanlar ve çevre her gün bu nanoparçacıklara maruz kalmaktadır. Bunlar insanların çeşitli gıda ürünlerinde, kişisel bakım ürünlerinde ve hatta suda günlük olarak maruz kaldığı titanyum dioksit, gümüş, çinko oksit, demir oksit, seryum oksit ve silikon nanoparçacıklar gibi malzemeleri içeren nanopartiküllerdir. Nanopartiküller ayrıca ilaç dağıtımı, doku mühendisliği ve hipertermi yoluyla tümör yıkımı gibi birçok endüstriyel, biyolojik ve tıbbi uygulamada ve ayrıca DNA yapısı ve sensörlerin araştırılmasında yaygın olarak kullanılmaktadır. İnsanlar çeşitli nanopartiküllere üretimleri veya nanopartikül içeren gıdaların yutulması sırasında, soluma, yutma, deri ve gözlere temas yoluyla maruz kalmaktadır. Nanopartiküllere maruz kalma ile ilgili biyolojik etkiler daha büyük partiküllerinkinden farklıdır. Yığın malzemeler daha küçük parçalara ayrıldığında, yüzey kimyaları değişir ve sonuç olarak kimyasal reaktiviteleri artar. Ayrıca nanomalzemeler hücrelere kolayca geçebilir ve hücresel işlevi etkileyebilir. Birim kütle başına küçük parçacıkların daha geniş yüzey alanı nedeniyle, parçacık yüzeyinin içsel toksisitesi artar. Nanopartiküllere maruz kalmanın karaciğer, böbrekler, akciğerler, beyin ve testisler gibi hayati vücut organlarında birikime yol açabileceği ve daha sonra bu organlarda toksisiteye ve fonksiyonel bozulmaya ve muhtemelen ölüme neden olabileceği iddia edilmektedir. Nanomalzemelere bilinçsiz maruz kalma, özellikle solunması, kardiyovasküler toksisite semptomlarına neden olabilir. Bu çalışmada nanomateryallerin insan sağlığı üzerindeki genotoksik etkileri incelenmiştir.
Anahtar Kelimeler: İş sağlığı ve güvenliği, nanomateryal, genotoksisite
|
