Fırçasız DC motorlar (BLDC), sabit mıknatıs ve armatür sargılarını içeren statordan oluşan senkron motorlardır. Fırçasız DC motorlar, özellikleri itibariyle geleneksel DC motorlar gibi çalışırlar. Fırçasız doğru akım motorları, tek veya çok fazlı olabilir ancak yaygın olarak üç fazlıdırlar. Faz sayısı arttıkça motorun üretim ve kontrol maliyetleri de artar. BLDC motorlar uyartım sağlanması için fırça ve kolektör gibi yardımcı elemanlara ihtiyaç duymazlar ve komütasyon işlemi elektronik olarak yapılmaktadır. Komütasyon bilindiği gibi armatür sargılarındaki akımın yönünü değiştirme işlemine denir. Bu çalışmada insansız hava araçları için hafif, yüksek hızlı ve yüksek kaldırma kuvvetine sahip BLDC motor üretilerek elektriksel analizi yapılmıştır. Bu analizlerde motorun çektiği akım, pervanesiz olarak ve 14x8 boyutlarında 3 bıçaklı pervaneler kullanılarak ölçülmüştür. Yine devir sayısına bağlı olarak motorun kaldırma kuvvetinin değişimi incelenmiştir. Ayrıca, çekilen akıma bağlı olarak devir sayısı ve kaldırma kuvveti incelenmiş ve motorun performans özellikleri çıkarılmıştır. Burada artan çekilen akımla motorun devir sayısının hızlıca arttığı görülmektedir. Aynı şekilde artan akımla kaldırma kuvvetinin de hızlıca arttığı görülmüştür. Son olarak, beklendiği gibi artan devir sayısı ile kaldırma kuvvetinin arttığı görülmüştür. Kullanılan pervaneler verimin yüksek olması için ahşap seçilmiş olup, batarya ise altı hücreli lityum polimer özelliktedir. Üretilen motor 228gr ağırlığında olup mümkün olduğu kadar hafif üretilmiştir. Üretilen motora ait beklenen özellikler elde edilmiş ve testler başarılı bir şekilde tamamlanmıştır.
Anahtar Kelimeler: BLDC, DC Motor, Fırçasız DC Motor, İHA
|
