İnşaat projelerinde malzeme maliyetinin toplam proje maliyeti içinde yüzde elli ila altmış arasında bir orana sahip olduğu belirtilmektedir. Proje maliyetinin yanı sıra tedarik edilen malzemelerin proje takvimine büyük bir etkisi de bulunmaktadır. Bilindiği gibi bir inşaat projesini başarılı olarak tanımlayabilmek için projenin belirlenen zamanda, kalitede ve maliyette tamamlanması gerekmektedir. Yapı malzemesi tedarikçilerinin bir projenin başarısındaki bu üç faktörü de etkilediği inşaat sektörü için uygun tedarikçi seçimi, bir inşaat projesinin başarısında önemli bir yer tutmaktadır.
İnşaat projeleri için karar alıcılar, malzeme tedarikçisini seçerken genellikle öznel ve ölçülmesi zor olan çok sayıda ölçütü göz önünde bulundurmak zorundadır. Bu da kararlarının oldukça belirsiz olmasına ve belirli bir standarttan uzak olmasına neden olmaktadır. Bu sebeple gerçekleştirilen çalışmalar, uygun ölçütlerin ve ağırlıklarının belirlenmesi ve belirlenen ölçütlere göre çoklu karar alma sistemlerini kullanarak tedarikçi havuzu içerisinden en iyi tedarikçinin seçilmesini kapsamaktadır. Sisteme dayalı tedarikçi seçim süreci sayesinde proje performansının arttığını kanıtlayan birçok çalışma bulunmaktadır.
Uzun yıllar boyunca tedarikçi seçiminde geleneksel yaklaşım, tedarikçileri sadece fiyat ölçütü ile değerlendirmek şeklinde olmuştur. Daha sonra yaygın olarak fiyata, kalite ve teslimat performansı da eklenmiştir. İnşaat projelerinde tedarikçi seçim ölçütleri arasında fiyat, kalite ve teslimat performansı tedarikçi seçiminde hala en önemli üç ölçütü oluştursa da yapılan çalışmalardan görülmektedir ki şirketler tedarikçileri ile daha işbirlikçi ilişkilere doğru ilerlemeye çalışmaktadır. Bu da tedarikçi seçiminde farklı ölçütlerin zamanla ağırlıklarının artmasına neden olmaktadır. Gerçekleştirilen bu çalışma ile inşaat projelerinde tedarikçi seçimi literatürü incelenmiş ve hangi tedarikçi seçim ölçütünün proje başarısında daha yaygın olarak göz önünde bulundurulduğu değerlendirilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Tedarikçi Seçimi, İnşaat Projeleri, Literatür Taraması, Seçim Ölçütü
|
