Ýnþaat projelerinde malzeme maliyetinin toplam proje maliyeti içinde yüzde elli ila altmýþ arasýnda bir orana sahip olduðu belirtilmektedir. Proje maliyetinin yaný sýra tedarik edilen malzemelerin proje takvimine büyük bir etkisi de bulunmaktadýr. Bilindiði gibi bir inþaat projesini baþarýlý olarak tanýmlayabilmek için projenin belirlenen zamanda, kalitede ve maliyette tamamlanmasý gerekmektedir. Yapý malzemesi tedarikçilerinin bir projenin baþarýsýndaki bu üç faktörü de etkilediði inþaat sektörü için uygun tedarikçi seçimi, bir inþaat projesinin baþarýsýnda önemli bir yer tutmaktadýr.
Ýnþaat projeleri için karar alýcýlar, malzeme tedarikçisini seçerken genellikle öznel ve ölçülmesi zor olan çok sayýda ölçütü göz önünde bulundurmak zorundadýr. Bu da kararlarýnýn oldukça belirsiz olmasýna ve belirli bir standarttan uzak olmasýna neden olmaktadýr. Bu sebeple gerçekleþtirilen çalýþmalar, uygun ölçütlerin ve aðýrlýklarýnýn belirlenmesi ve belirlenen ölçütlere göre çoklu karar alma sistemlerini kullanarak tedarikçi havuzu içerisinden en iyi tedarikçinin seçilmesini kapsamaktadýr. Sisteme dayalý tedarikçi seçim süreci sayesinde proje performansýnýn arttýðýný kanýtlayan birçok çalýþma bulunmaktadýr.
Uzun yýllar boyunca tedarikçi seçiminde geleneksel yaklaþým, tedarikçileri sadece fiyat ölçütü ile deðerlendirmek þeklinde olmuþtur. Daha sonra yaygýn olarak fiyata, kalite ve teslimat performansý da eklenmiþtir. Ýnþaat projelerinde tedarikçi seçim ölçütleri arasýnda fiyat, kalite ve teslimat performansý tedarikçi seçiminde hala en önemli üç ölçütü oluþtursa da yapýlan çalýþmalardan görülmektedir ki þirketler tedarikçileri ile daha iþbirlikçi iliþkilere doðru ilerlemeye çalýþmaktadýr. Bu da tedarikçi seçiminde farklý ölçütlerin zamanla aðýrlýklarýnýn artmasýna neden olmaktadýr. Gerçekleþtirilen bu çalýþma ile inþaat projelerinde tedarikçi seçimi literatürü incelenmiþ ve hangi tedarikçi seçim ölçütünün proje baþarýsýnda daha yaygýn olarak göz önünde bulundurulduðu deðerlendirilmiþtir.
Anahtar Kelimeler: Tedarikçi Seçimi, Ýnþaat Projeleri, Literatür Taramasý, Seçim Ölçütü
|
