Alüminyum alaşımlarının son yıllarda otomotiv endüstrisinde kullanımı önemli derece artmıştır. Bunun başlıca sebepleri arasında, hafiflik mukavemet dengesi, yüksek oranda geri dönüştürülebilir olması kaynaklı çevrecilik sayılabilir. Otomotiv endüstrisinde yaygın olarak ekstrüzyon ve yüksek basınçlı döküm ürünler tercih edilmektedir. Ekstrüzyon prosesinde en çok tercih edilen alüminyum alaşım grubu, Mg ve Si ana alaşım elementlerine sahip 6xxx serisidir. 6xxx serisi alüminyum alaşımı profillerin hafiflik, şekillendirilebilirlik, iyi mekanik ve korozyon özellikleri sayesinde otomotiv endüstrisi yanında savunma, havacılık, raylı sistemler gibi birçok farklı sektörde de kullanım alanı bulunmaktadır. Yüksek mukavemet ve üretim verimliliği göz önünde bulundurulduğunda, diğer alüminyum alaşım grupları ile kıyaslanması durumunda bir adım öne çıkmaktadır. Bu profillerin ekstrüzyon prosesi ile üretimi sırasında kullanılan parametreler final ürününün mikroyapı özellikleri üzerinde etkilidir. İç yapıdaki bu değişiklikler farklı kalite sorunları olarak ortaya çıkabilmektedir. Yapılan bu çalışmada, yüksek mukavemet elde etmek için özel olarak tasarlanmış, yüksek miktarda alaşım elementi içeren bir 6xxx serisi alüminyum alaşımı profilin üretiminde kullanılan ekstrüzyon sonrası farklı soğutma yöntemleri, billet giriş sıcaklıkları ve ekstrüzyon üretim hızları parametrelerinin profil mikroyapısı üzerindeki etkileri incelenmiştir. Kullanılan bu parametrelerin üretilen profillerin tane boyutu üzerindeki etkilerini görmek amacıyla CLEMEX yazılımına sahip NIKON optik mikroskop kullanılarak karşılaştırmalı mikroyapı incelemeleri gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın sonucunda, ekstrüzyon sırasında kullanılan soğutma, billet sıcaklığı ve hız parametrelerinin üretilen profilin gösterdiği yeniden kristalleşme davranışına etkileri değerlendirilmiştir. Üretim hızının artması çevresel iri taneli bölge derinliğini artırmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Alüminyum profil, 6xxx, Ekstrüzyon, Mikroyapı, Tane boyutu, Billet
|
