Son on yılda, Dijital İkiz (Digial Twin) yada diğer adıyla Siber-Fiziksel Sistemlerinin (Cyber-Physical Systems) İmalat ve Sağlık alanları başta olmak üzere, Akıllı Şehirler, Akıllı Enerji, Akıllı Tarım ve benzeri Akıllı Sistemlerin oluşumunda temel yapı taşı olarak konumlandırılması oldukça yaygınlaşmıştır. İmalat (Akıllı Fabrika, Akıllı Üretim, v.b.) alanındaki çok çeşitli amaçlarla kullanımı yaygın olan bu sistemler, yoğun olarak sağlık alanında gereksinim duyulan Uzaktan Gözlemleme (Remote Monitoring), Teşhis öncesi Ön Gözlem ve hasta hakkında gerçek hayat verilerinin toplanması, tedavinin planlanması ve yürütülmesi, tedavi sonrası süreçlerin takibi gibi bir çok amaçlı kullanımı alanında birçok araştırma makalesi yayınlanmış, sektör uygulamaları da ortaya çıkmaya başlamıştır.
Dijital İkiz Sistemleri, fiziksel dünyada mevcut bir unsurun (somut yada soyut) siber dünyada ikizinin yaratılması, fiziksel dünyadaki unsurdan alınan bilgilerin siber ikizine gerçek zamanlı olarak aktarılması, toplanan verilerin zaman-serisi olarak barındırılması, izlenebilmesi, işlenebilmesi, bu verilerden hareketle Siber eşleniği üzerinden simülasyonlar ve Yapay Zeka teknikleri ile çıkarımlar yapılabilmesi, gerekli hallerde fiziksel unsurun durumunda değişiklik yapmak üzere komutlar iletebilmesini (actuation) sağlayan yapılardır. Bu tanımlamadan da anlaşılacağı üzere konu oldukça geniş ve farklı kullanım alanlarına sahipir.
Bu çalışmamızda, Euroka Cluster-ITEA çerçevesinde ve Tübitak Teydeb 1509-9190060 numaralı FoodFriend projesi için ARD’nin geliştirmiş olduğu “Digital Twin of Patients” isimli Dijital İkiz sisteminin esnekliği, ölçeklenebilirliği ve güvenliği konusundaki çözüm yaklaşımımız paylaşılacaktır. Çalışmamızda ampirik araştırma yöntemi kullanılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Sağlıkta Dijital İkiz, Siber-Fiziksel Sistemler, Digital Twin, Cyber-Physical Systems, Flexibility, Scalability, Security
|
