Son on yýlda, Dijital Ýkiz (Digial Twin) yada diðer adýyla Siber-Fiziksel Sistemlerinin (Cyber-Physical Systems) Ýmalat ve Saðlýk alanlarý baþta olmak üzere, Akýllý Þehirler, Akýllý Enerji, Akýllý Tarým ve benzeri Akýllý Sistemlerin oluþumunda temel yapý taþý olarak konumlandýrýlmasý oldukça yaygýnlaþmýþtýr. Ýmalat (Akýllý Fabrika, Akýllý Üretim, v.b.) alanýndaki çok çeþitli amaçlarla kullanýmý yaygýn olan bu sistemler, yoðun olarak saðlýk alanýnda gereksinim duyulan Uzaktan Gözlemleme (Remote Monitoring), Teþhis öncesi Ön Gözlem ve hasta hakkýnda gerçek hayat verilerinin toplanmasý, tedavinin planlanmasý ve yürütülmesi, tedavi sonrasý süreçlerin takibi gibi bir çok amaçlý kullanýmý alanýnda birçok araþtýrma makalesi yayýnlanmýþ, sektör uygulamalarý da ortaya çýkmaya baþlamýþtýr.
Dijital Ýkiz Sistemleri, fiziksel dünyada mevcut bir unsurun (somut yada soyut) siber dünyada ikizinin yaratýlmasý, fiziksel dünyadaki unsurdan alýnan bilgilerin siber ikizine gerçek zamanlý olarak aktarýlmasý, toplanan verilerin zaman-serisi olarak barýndýrýlmasý, izlenebilmesi, iþlenebilmesi, bu verilerden hareketle Siber eþleniði üzerinden simülasyonlar ve Yapay Zeka teknikleri ile çýkarýmlar yapýlabilmesi, gerekli hallerde fiziksel unsurun durumunda deðiþiklik yapmak üzere komutlar iletebilmesini (actuation) saðlayan yapýlardýr. Bu tanýmlamadan da anlaþýlacaðý üzere konu oldukça geniþ ve farklý kullaným alanlarýna sahipir.
Bu çalýþmamýzda, Euroka Cluster-ITEA çerçevesinde ve Tübitak Teydeb 1509-9190060 numaralý FoodFriend projesi için ARD’nin geliþtirmiþ olduðu “Digital Twin of Patients” isimli Dijital Ýkiz sisteminin esnekliði, ölçeklenebilirliði ve güvenliði konusundaki çözüm yaklaþýmýmýz paylaþýlacaktýr. Çalýþmamýzda ampirik araþtýrma yöntemi kullanýlmýþtýr.
Anahtar Kelimeler: Saðlýkta Dijital Ýkiz, Siber-Fiziksel Sistemler, Digital Twin, Cyber-Physical Systems, Flexibility, Scalability, Security
|