Nanopartiküller boyut aralığı 1-100 nm arasında olan fiziksel, kimyasal ve yeşil olarak sentezlenebilen parçacıklardır. Fiziksel ve kimyasal sentezleme işlemleri pahalı, karmaşık, toksisite etkisi oluşturduğundan dolayı son yıllarda yeşil yaklaşımlara öncelik verilmeye başlanmıştır. Yeşil sentez ucuz, kolay ve yaklaşımı çevre dostu bir sentez yöntemidir. Yeşil sentez mikroorganizma ya da bitkilerle gerçekleşmektedir. Bu çalışmada bir atık ürünü olan siyah çay posası azaltıcı ajan olarak tercih edilmiştir. Siyah çayda nanoparçacık üretiminde demir indirgemede aktif rol oynayan polifenoller, amino asitler, flavonoidler bulunmaktadır.
Nanopartikül karakterizasyon analizleri için pH ölçümü, renk değişiminin gözlemlenmesi, Uv-Vis spektrofotometre, DLS ve zeta potansiyel analizlerine bakılmıştır. Herhangi bir müdahale yapılmadığında atık siyah çay posası ektraktının pH değeri 5 olarak ölçülmüştür ve demir çözeltisi ile 1:1 oranda karıştırılmıştır. Karışımın rengi siyah olarak gözlemlenmiştir. Sentezlenen nanopartikülün dağılımının heterojen ve FESEM görüntüsünde şeklinin ise küp olduğu gözlemlenmiştir. Nanopartikülün absorpsiyon pikleri 205 nm ve 270 nm, DLS değeri 164 nm ve 396 nm ve kolloid stabilitesi -11.7 mV olarak ölçülmüştür. Sonrasında ekstraktın pH değeri 2-8-11’e ayarlanarak nanopartikül sentezi denenmiş ve aynı analizler tekrar yapılmıştır. Ektrakt pH değerinin 2 olduğu durumlarda kolloid stabilitesinin düşük, renginin saydam, DLS değerinin ölçülmediği PDI değerinin 1’e yakın olduğu bazik durumlarda ise kolloid stabilitesinin (orta kararlı hal) çok fazla değişmediği, renginin siyah ile kahveye dönük rengi, DLS değerinin homojen dağıldığı gözlemlenmiştir. Bunun sonucunda ekstrakt pH’ sının kolloid stabiliteye, partikül dağılımına ve renk değişimine etkisi olduğu saptanmıştır.
Bu çalışma Erciyes Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri tarafından FYL-2021-11030 proje numarasıyla desteklenmiştir.
Anahtar Kelimeler: : Yeşil sentez, Atık ürünün kullanımı, Nanopartikül üretimi, Ekstrakt pH’ının senteze etkisi
|
