Otomotiv endüstrisinde, alüminyum jantlar hafif ve yüksek mukavemete sahip oldukları için popüler bir seçimdir. Alüminyum jant dökümü, alüminyum alaşımlarının ergitilmesi ve kalıplara dökülmesi yoluyla yapılan bir üretim sürecidir. Bu süreç, özel olarak tasarlanmış bir kalıp içinde erimiş alüminyum alaşımının soğutulmasıyla gerçekleştirilir. Soğuyan alaşım, kalıp içinde istenilen jant şekline sahip bir parça haline gelir. Dökümün daha verimli gerçekleştirilmesi için kalıp soğutmaları kullanılmaktadır. Kalıp soğutmaları, kalıp içindeki sıcaklığı düşürmek ve yönlü katılaşmanın sağlanması için kullanılır. Bu işlem, üretim sırasında kalıp içindeki malzemenin hızlı ve verimli bir şekilde soğutulmasını sağlar ve sonuç olarak daha iyi kalıp dolumu, daha hızlı döngü süreleri ve daha yüksek üretim verimliliği elde edilir. Kalıp üzerinde bu soğutmanın sağlandığı bir soğutma sistemi bulunmakta ve bu sistem soğutma borularından oluşmaktadır. Soğutma boruları sayıca fazla ve karmaşık bir yapıya sahiptir. Bu nedenle yüksek kalıp bağlama süreleriyle karşılaşılmaktadır. Bu çalışmada soğutma borularının bağlama problemi için multicoupling uygulaması geliştirilmiştir. Multicoupling soğutma borularını tek seferde bağlanmasını sağlamaktadır. CATIA V5 programı ile tasarımı yapılan multicoupling döküm tezgahında soğutma borularının hızlı sökülüp bağlanması, Poke-yoke yaparak soğutma grubunun ters bağlanmasını engellemek ve hata ihtimalini minimuma indirmek, kalıp üretim montaj sırasında boru kıvrım işçiliğini en aza indirme ilkeleri ve kalıp plaka gruplarında oluşacak en az değişiklik ile sisteme adapte edilecek şekilde yapılmıştır. Ayrıca soğutma montaj standartlarını iyileştiren ve iş kazalarını minimuma indiren tasarımı ile oluşacak hava kaçağını yine minimum seviyelere indirmek hedeflenmiştir. Yapılan denemeler sonucunda kalıp bağlama süresinde ve hatalı kalıp bağlama sonucu oluşan fire oranlarında gözle görülecek şekilde azalmalar görülmektedir.
Anahtar Kelimeler: Alçak Basınçlı Döküm, Kalıp, Kalıp Soğutma, Alüminyum, Bağlantı Elemanları, Jant
|
