Otomotiv endüstrisinde, alüminyum jantlar hafif ve yüksek mukavemete sahip olduklarý için popüler bir seçimdir. Alüminyum jant dökümü, alüminyum alaþýmlarýnýn ergitilmesi ve kalýplara dökülmesi yoluyla yapýlan bir üretim sürecidir. Bu süreç, özel olarak tasarlanmýþ bir kalýp içinde erimiþ alüminyum alaþýmýnýn soðutulmasýyla gerçekleþtirilir. Soðuyan alaþým, kalýp içinde istenilen jant þekline sahip bir parça haline gelir. Dökümün daha verimli gerçekleþtirilmesi için kalýp soðutmalarý kullanýlmaktadýr. Kalýp soðutmalarý, kalýp içindeki sýcaklýðý düþürmek ve yönlü katýlaþmanýn saðlanmasý için kullanýlýr. Bu iþlem, üretim sýrasýnda kalýp içindeki malzemenin hýzlý ve verimli bir þekilde soðutulmasýný saðlar ve sonuç olarak daha iyi kalýp dolumu, daha hýzlý döngü süreleri ve daha yüksek üretim verimliliði elde edilir. Kalýp üzerinde bu soðutmanýn saðlandýðý bir soðutma sistemi bulunmakta ve bu sistem soðutma borularýndan oluþmaktadýr. Soðutma borularý sayýca fazla ve karmaþýk bir yapýya sahiptir. Bu nedenle yüksek kalýp baðlama süreleriyle karþýlaþýlmaktadýr. Bu çalýþmada soðutma borularýnýn baðlama problemi için multicoupling uygulamasý geliþtirilmiþtir. Multicoupling soðutma borularýný tek seferde baðlanmasýný saðlamaktadýr. CATIA V5 programý ile tasarýmý yapýlan multicoupling döküm tezgahýnda soðutma borularýnýn hýzlý sökülüp baðlanmasý, Poke-yoke yaparak soðutma grubunun ters baðlanmasýný engellemek ve hata ihtimalini minimuma indirmek, kalýp üretim montaj sýrasýnda boru kývrým iþçiliðini en aza indirme ilkeleri ve kalýp plaka gruplarýnda oluþacak en az deðiþiklik ile sisteme adapte edilecek þekilde yapýlmýþtýr. Ayrýca soðutma montaj standartlarýný iyileþtiren ve iþ kazalarýný minimuma indiren tasarýmý ile oluþacak hava kaçaðýný yine minimum seviyelere indirmek hedeflenmiþtir. Yapýlan denemeler sonucunda kalýp baðlama süresinde ve hatalý kalýp baðlama sonucu oluþan fire oranlarýnda gözle görülecek þekilde azalmalar görülmektedir.
Anahtar Kelimeler: Alçak Basýnçlý Döküm, Kalýp, Kalýp Soðutma, Alüminyum, Baðlantý Elemanlarý, Jant
|
