Günümüzde otomobil ve makine parçalarının imalatında yaygın olarak kullanılan AISI 8620 sementasyon çeliğinin mekanik özelliklerinin iyileştirilebilmesi amacıyla deneysel çalışmalar yapılmaktadır. Uzun yıllar boyunca metal alaşımlarının mekanik özelliklerinin iyileştirilmesi için geleneksel ısıl işlem yöntemi kullanılmaktadır. Bu bağlamda, geleneksel ısıl işlem yöntemine tamamlayıcı olarak uygulanan kriyojenik işlem ile malzemelerin mekanik özelliklerini daha da iyileştirmek mümkündür. Modern sıfır altı bir ısıl işlem türü olan kriyojenik işlem, uygulama sıcaklığına bağlı olarak kendi içerisinde sığ kriyojenik ve derin kriyojenik işlem olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Sığ kriyojenik işlem, malzemenin sıvı azot ve nitrojen gaz içeriğinde -80 °C sıcaklıklara kadar soğutulması ve bu sıcaklıklarda bekletilmesi, derin kriyojenik işlem -125 °C’den daha düşük sıcaklıklara genelde -196 °C’ ye kadar soğutulup bu sıcaklıklarda bekletilmesi olarak tanımlanmaktadır. Ayrıca kriyojenik işlem, kaplamalardan farklı olarak malzemenin tüm iç ve dış yapısını etkileyen ve tek bir kez olmak üzere kalıcı olarak uygulanan bir işlem türüdür. Literatürde, AISI 8620 çeliğinin mekanik özelliklerinin geliştirilmesinde kriyojenik işlemin etkisi üzerine birçok deneysel çalışma yapılmış ve etkili sonuçlar alındığı görülmüştür. Bu çalışmada, literatürde AISI 8620 çeliğine mekanik özelliklerini geliştirmek amacıyla uygulanan sementasyon işlemi ve farklı bekletme sürelerindeki kriyojenik işlemin etkileri üzerine yapılan çalışmaların genel bir değerlendirmesi verilmiştir. Sonuç olarak, kriyojenik işlem bu malzemenin mekanik özelliklerini iyileştirmede ve geliştirmede etkin bir rol oynadığı gözlenmiştir.
Anahtar Kelimeler: AISI 8620 çeliği, kriyojenik işlem, mekanik özellikler
|
