Günümüzde otomobil ve makine parçalarýnýn imalatýnda yaygýn olarak kullanýlan AISI 8620 sementasyon çeliðinin mekanik özelliklerinin iyileþtirilebilmesi amacýyla deneysel çalýþmalar yapýlmaktadýr. Uzun yýllar boyunca metal alaþýmlarýnýn mekanik özelliklerinin iyileþtirilmesi için geleneksel ýsýl iþlem yöntemi kullanýlmaktadýr. Bu baðlamda, geleneksel ýsýl iþlem yöntemine tamamlayýcý olarak uygulanan kriyojenik iþlem ile malzemelerin mekanik özelliklerini daha da iyileþtirmek mümkündür. Modern sýfýr altý bir ýsýl iþlem türü olan kriyojenik iþlem, uygulama sýcaklýðýna baðlý olarak kendi içerisinde sýð kriyojenik ve derin kriyojenik iþlem olmak üzere ikiye ayrýlmaktadýr. Sýð kriyojenik iþlem, malzemenin sývý azot ve nitrojen gaz içeriðinde -80 °C sýcaklýklara kadar soðutulmasý ve bu sýcaklýklarda bekletilmesi, derin kriyojenik iþlem -125 °C’den daha düþük sýcaklýklara genelde -196 °C’ ye kadar soðutulup bu sýcaklýklarda bekletilmesi olarak tanýmlanmaktadýr. Ayrýca kriyojenik iþlem, kaplamalardan farklý olarak malzemenin tüm iç ve dýþ yapýsýný etkileyen ve tek bir kez olmak üzere kalýcý olarak uygulanan bir iþlem türüdür. Literatürde, AISI 8620 çeliðinin mekanik özelliklerinin geliþtirilmesinde kriyojenik iþlemin etkisi üzerine birçok deneysel çalýþma yapýlmýþ ve etkili sonuçlar alýndýðý görülmüþtür. Bu çalýþmada, literatürde AISI 8620 çeliðine mekanik özelliklerini geliþtirmek amacýyla uygulanan sementasyon iþlemi ve farklý bekletme sürelerindeki kriyojenik iþlemin etkileri üzerine yapýlan çalýþmalarýn genel bir deðerlendirmesi verilmiþtir. Sonuç olarak, kriyojenik iþlem bu malzemenin mekanik özelliklerini iyileþtirmede ve geliþtirmede etkin bir rol oynadýðý gözlenmiþtir.
Anahtar Kelimeler: AISI 8620 çeliði, kriyojenik iþlem, mekanik özellikler
|
