Petrol ürünlerinin üretiminde; ham petrol farklı üretim tesislerinde işlenmektedir. Ham petrolü, ana üniteler ve yardımcı tesisler yardımıyla ürünlere dönüştüren bu endüstriyel teisislere rafineri denir. Rafineri ünitelerinin ana bölümleri, hampetrol ve vakum distilasyon ünitesi, LPG amin ünitesi, nafta hidrodesülfürizer, izomerizasyon ve reformer ünitesi, kerosen ve dizel hidrodesülfürizer ünitesi, kerosen merox ünitesi, propan-bütan ayırma ünitesi, kükürt geri kazanım ünitesi, katalitik kraking ünitesi, hidro kraking olarak verilebilir. Petrol rafineri endüstrisinden kaynaklanan atıklar ise proses kaynaklı ve proses dışı olarak iki ana sınıf altında ele alınmaktadır. Endüstriyel üretim tesislerde ana üretim ünitelerine ek olarak gerçekleştirilen faaliyetler sonucu olarak ortaya çıkması muhtemel yan proses atıkları; petrol rafinerilerinde herhangi bir yan proses olmadığı için, bu sektörde söz konusu olmamaktadır. Bu bildiride; rafineri sektöründe oluşan atıklar kapsamında, geri kazanım, geri dönüşüm ve bertaraf süreçlerinin sürdürülebilir atık yönetimi bakış açısıyla değerlendirilmeleri, eğer atık oluşumu önlenemiyorsa üretilen miktarların mümkün olduğu kadar aza indirgenmesi konusunda mevcut en iyi teknikler kapsamında öneriler ve proses gereği olarak oluşan büyük miktardaki atıkların rafineri içinde geri kazanım süreçlerinin değerlendirilmesi ön plana alınmıştır. Temel olarak kaynak verimliliğinin sağlanması, üretim süreçlerinden kaynaklanan atıkların miktarının azaltılmasını ve oluşan atıkların kaynağında ayrıştırılması, buna bağlı olarak sıfır ve sürdürülebilir atık yönetimi göz önünde tutularak geri dönüşüm ve geri kazanıma dahil edilmesi konusu değerlendirilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Petrol, Rafineri, Atık, Proses, Endüstri
|
