Bu çalışmada, geçmişten günümüze kadar dönebilen yapıların tarihsel gelişmeleri göz önünde bulundurularak kullanım amaçlarına göre incelenmesini ve yapılarda ortaya çıkmış sorunların irdelenerek bu tip yapılara günümüzde neden daha sık rastlanılmadığının nedenleri ortaya konmuştur. Çalışma, dönebilen yapılarla ilgili literatür araştırması ile başlamıştır. Bu kapsamda dönebilen yapıları da içine alan Kinetik Mimarlık kavramı incelenmiş ve bu konuda birtakım gruplandırmalar yapılmıştır. Dünya genelinde kendi etrafında 360˚ dönebilecek şekilde tasarlanmış ve uygulanmış yapılar araştırılmış; yapılarda kullanılan yapım sistemleri ve mekanizmalar incelenmiş, kullanım durumlarıyla ilgili bilgiler ortaya konulmuştur. Bu tür hareketli sistemlerin kullanıldığı çeşitli fonksiyonlardaki yapılara ve yapı parçalarına yurt dışında daha çok rastlanmaktadır. Bundan dolayı çalışmada yabancı kaynaklardan daha çok yararlanılmıştır. Çalışmada, bu tür yapılarda yaşanan sorunlar belirlenmiş ve bu durumlarla ilgili değerlendirmeler yapılmıştır. Dönebilen yapıların Kinetik Mimarlık kavramı içerisindeki yerinin anlaşılabilmesi için bu kavramın tarihsel gelişimi incelenmiş ve bu doğrultuda şematik bir gruplandırma yapılmıştır. Daha sonra bu konuyla ilgili bulunun örnekler incelenerek, bunların içinden farklı fonksiyonlardaki yapılar örnek olarak seçilmiştir. Seçilen yapıların genel özellikleri, plan tipleri, detayları ve yapının güncel durumuyla ilgili bilgiler ortaya konmuştur. Elde edilen bilgiler doğrultusunda bazı yapıların analizinde, ilk yapım aşamasında dönebilir tasarlandığı halde, zaman içinde dönme fonksiyonunu kaybettiğine ilişkin bulgular ortaya çıkarılmıştır. Yapılan araştırmada elde edilen sonuçlar özetlenmiş ve bu sonuçlarda bu tür yapılarda görünen sorunlara yönelik öneriler yapılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Dinamik, Kinetik, Dönebilen, Hareketli, Yapı, Sistem
|
