Çelik hammadde kompozisyonlarý standart kalite þartlarý altýnda üretilmesine raðmen kompozisyonlardaki deðiþimler soðuk dövme ve ýsýl iþlem sýrasýnda özelliklerin farklý þekilde görülmesine neden olmaktadýr. Malzemelerin TTT ve CCT diyagramlarýna baðlý olarak tasarlanan ýsýl iþlem rejimleri, son ürün performans deðerlerini etkilemektedir. Hammaddeden elde edilebilecek maksimum sertlik, tokluk ve mukavemet kombinasyonu sayesinde bu diyagramlara göre farklý kalite sýnýflarý ortaya çýkmakta ve uygulanan ýsýl iþlem þartlarý deðiþmektedir. Þekillendirme simülasyonlarý gibi günümüzde artýk ýsýl iþlem simülasyonlarý da yapýlabilmekte ve bu simülasyon uygulamalarý için en önemli veriler ise TTT, CCT ve faz diyagramlarý olmaktadýr. Proje ile firmada kullandýðýmýz hammaddelere ve kompozisyon farklýlýklarýný dikkate alarak ýsýl iþlem verisi oluþturulmasý, oluþturulan verinin gerçek üretim verileri ve simülasyon sonuçlarý ile karþýlaþtýrýlmasý, doðrulama tamamlandýktan sonra ýsýl iþlem rejiminin sayýsal modelinin elde edilmesi ile farklý ýsýl iþlem þartlarýnýn son ürün mekanik özelliklerine olan etkisinin ortaya çýkarýlmasý amaçlanmýþtýr. Mevcut rejime göre alternatif ýsýl iþlem rejimlerinin araþtýrýlmasý sonucunda üretim verimliliði ve maliyet düþürücü yeni ýsýl iþlem uygulamalarý için ön çalýþmalar gerçekleþtirilmiþtir. Böylece firma içi üretimlerde kullandýðýmýz hammaddelerin alaþým elementi ve çeþidine baðlý olarak ýsýl iþlem rejimi ve yeni ýsýl iþlem þartlarý oluþturma aþamasýnda kullanýlmak üzere literatür destekli sayýsal verilerden faydalanýlmasý amaçlanmýþtýr. Yüksek mukavemet ve tokluk için yapýlan ýsýl iþlem uygulamalarýnda farklý kalite sýnýflarýna ait mukavemetlerin daha düþük enerji sarfiyatý ile elde edilebilmesi araþtýrýlmýþ ve farklý ýsýl iþlem uygulamalarýnýn mevcutta uygulanan rejim ile olan farklarý belirlenmiþtir.
Anahtar Kelimeler: Sonlu Elemanlar Yöntemi, Soðuk Dövme, Isýl Ýþlem
|
