Enerji, günümüz dünyasýnda ekonomik, politik ve teknolojik olarak yaþamsal önem taþýyan bir kavram, konu ve metadýr. Yakýn gelecekte karþýlaþýlmasý muhtemel bir sorun olarak enerji kýtlýðý tehlikesi, enerji üretim/kullaným süreçlerine baðlý olarak geliþen/deðerlendirilen çevresel sorunlar ve enerji üretim/kullaným maliyetleri güncel konu baþlýklarý olarak öne çýkmaktadýr. Var olan enerji kaynaklarýna ait rezervlerin arttýrýlmasý, enerji kaynaklarýnýn çeþitlendirilmesi, çeþitlendirilmiþ enerji kaynaklarýnýn kullanýmýnýn yaygýnlaþtýrýlmasý, bu yaygýnlaþmanýn önündeki teknolojik sorunlarýn çözülmesi gibi pek çok temel baþlýkta çalýþmalar yapýlmaktadýr. Bu sayýlan konulardaki geliþmeler enerji sorununa/çözümüne dair yeni seçenekler oluþturabilecektir. Ancak, halen en önemli konu enerji kullanýmýnda etkin çözümlerin geliþtirilmesi ve kullanýmda olan sistemlerin verimliliklerinin yükseltilmesidir. Enerji verimliliðinin yükseltilmesi için verimsizliklerin konumunun, boyutunun ve niteliðinin tespit edilmesi belirleyicidir ve bu konuda ekserji analizi etkin bir analiz yöntemi olarak öne çýkmaktadýr. Dünyada enerji tüketiminin sektörel daðýlýmýnda en büyük pay sanayi sektörüne aittir ve bu sektördeki enerji tüketim verileri açýsýndan en dikkat çekici temel iþlemlerden birisi kurutmadýr. Geliþmiþ ülkelerin sanayi sektörlerindeki toplam enerji tüketiminde kurutma iþleminin payý %10-25 aralýðýnda deðiþmektedir. Kurutma iþleminde, kurutucu ortam olarak genellikle sýcak hava kullanýlmakta ve havanýn ýsýtýlmasýndaki enerji tüketim yoðunluðu, iþlemin doðasý gereði yüksek olmaktadýr. Ayný zamanda yüksek buharlaþma ýsýsýnýn da etkisiyle kurutma, destillasyon ile birlikte enerji tüketiminin en yoðun olduðu temel iþlem olarak kabul edilmektedir. Bu çalýþmada enerji sorununun günümüzdeki boyutuna ve kurutmanýn enerji tüketimi açýsýndan önemine deðinilmiþ, ekserji analizinin temel kavramlarý ve parametreleri açýklanmýþ, gýda kurutma iþlemlerindeki uygulamalarý verilmiþtir.
Anahtar Kelimeler: Kurutma, Enerji verimliliði, Ekserji
|
