Deniz ortamýnýn evsel atýksu boþaltýmý kökenli kirlilikten korunmasý için derin deniz deþarjý ile seyreltme yapmak, deniz kýyýsýndaki yerleþim yerlerinde yaygýn kullanýlan bir yöntemdir. Evsel atýksu derin deniz deþarjý sistemlerinin daha fazla bir seyrelte yapabilmesi için çok delikli difüzörler sýklýkla kullanýlmaktadýr. Yüksek hidrolik performansý olduðu için, derin deniz deþarjý difüzörlerinde çoðunlukla aðzý açýk deliklerin kullanýmý tercih edilmektedir. Sistem çalýþmaya baþladýktan sonra, iþletmenin ilk yýllarýnda derin deniz deþarjýna sistemin tam kapasitesinin altýnda atýksu debisi ulaþmaktadýr. Hâlbuki difüzörler atýksu ile tam dolu akýþa göre tasarlanmaktadýrlar. Difüzörlerde tam dolu akýþ saðlanamadýðýnda, deniz suyunun içeri akýþý, kýsmen veya tamamen týkanma ve seyreltme kapasitesi kaybý gibi sorunlar ortaya çýkabilmektedir. Deniz suyunun difüzör borusuna girmesini önlemek için iyileþtirme donanýmý olarak ördek gaga çek valf (kontrol vanasý) (ÖÇV) kullanýlabilmektedir. Bu çalýþmada, 0,5 m3/s debi kapasitesi ve 30 yýllýk proje ömrü için aðzý açýk dairesel deþarj delikleri ile küçük ölçekli derin deniz deþarjý difüzörleri tasarlanmýþtýr ve birinci seyrelme kapasiteleri belirlenmiþtir. Daha sonra, varsayýmsal olarak bu difüzörlerin açýk deliklerinin tamamýna (ÖÇV) ve bir kýsmýna (KÖÇV) ÖÇV ekipmaný monte edilmiþtir ve birinci seyrelmeleri hesaplanmýþtýr. Alýcý ortam olarak, yoðunluðu 1025 kg/m3 olan ve deþarj derinliði 10 m ila 50 m arasýnda deðiþen deniz koþullarý seçilmiþtir. Ýncelenen difüzörlerin açýk delikli ve ÖÇV ile KÖÇV uygulamalarý sonrasý birinci seyrelmeleri karþýlaþtýrýlmýþtýr. KÖÇV uygulamasýnýn sistemde daha az seyrelme deðiþikliðe neden olduðu tespit edilmiþtir.
Anahtar Kelimeler: Birinci seyrelme, Çok delikli difüzör, Derin deniz deþarjý, Evsel atýksu bertarafý, Ördek gaga kontrol vanasý.
|
