Deniz ortamının evsel atıksu boşaltımı kökenli kirlilikten korunması için derin deniz deşarjı ile seyreltme yapmak, deniz kıyısındaki yerleşim yerlerinde yaygın kullanılan bir yöntemdir. Evsel atıksu derin deniz deşarjı sistemlerinin daha fazla bir seyrelte yapabilmesi için çok delikli difüzörler sıklıkla kullanılmaktadır. Yüksek hidrolik performansı olduğu için, derin deniz deşarjı difüzörlerinde çoğunlukla ağzı açık deliklerin kullanımı tercih edilmektedir. Sistem çalışmaya başladıktan sonra, işletmenin ilk yıllarında derin deniz deşarjına sistemin tam kapasitesinin altında atıksu debisi ulaşmaktadır. Hâlbuki difüzörler atıksu ile tam dolu akışa göre tasarlanmaktadırlar. Difüzörlerde tam dolu akış sağlanamadığında, deniz suyunun içeri akışı, kısmen veya tamamen tıkanma ve seyreltme kapasitesi kaybı gibi sorunlar ortaya çıkabilmektedir. Deniz suyunun difüzör borusuna girmesini önlemek için iyileştirme donanımı olarak ördek gaga çek valf (kontrol vanası) (ÖÇV) kullanılabilmektedir. Bu çalışmada, 0,5 m3/s debi kapasitesi ve 30 yıllık proje ömrü için ağzı açık dairesel deşarj delikleri ile küçük ölçekli derin deniz deşarjı difüzörleri tasarlanmıştır ve birinci seyrelme kapasiteleri belirlenmiştir. Daha sonra, varsayımsal olarak bu difüzörlerin açık deliklerinin tamamına (ÖÇV) ve bir kısmına (KÖÇV) ÖÇV ekipmanı monte edilmiştir ve birinci seyrelmeleri hesaplanmıştır. Alıcı ortam olarak, yoğunluğu 1025 kg/m3 olan ve deşarj derinliği 10 m ila 50 m arasında değişen deniz koşulları seçilmiştir. İncelenen difüzörlerin açık delikli ve ÖÇV ile KÖÇV uygulamaları sonrası birinci seyrelmeleri karşılaştırılmıştır. KÖÇV uygulamasının sistemde daha az seyrelme değişikliğe neden olduğu tespit edilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Birinci seyrelme, Çok delikli difüzör, Derin deniz deşarjı, Evsel atıksu bertarafı, Ördek gaga kontrol vanası.
|
