Caddeler ve sokaklar, insanlarýn birbirleriyle buluþtuðu ve bir araya geldiði bir mekân sunmaktadýr. Sosyal ve ekonomik etkileþimler, sürdürülebilir cadde peyzajý tasarýmýnýn ortak hedefleridir. Cadde peyzajý tasarýmý uygulanan caddelerin yeni karakterleri ortaya koyarken, eski geleneksel dokuya sahip, karakterlerinde de bozulmalar meydana gelmektedir. Bu durum, caddenin geleneksel dokusunun bozulmasýna ve kent kimliðinin olumsuz yönde etkilenmesine neden olmaktadýr. Cadde peyzajý tasarýmý, cadde kamusal alanlarýnýn hayati bir bileþeni olmasýnýn yaný sýra insanlarýn kullanýmlarýný da etkiler. Cadde kamusal mekânda etkileþimde bulunduðu iyi bir cadde peyzajý tasarýmý, caddenin estetiðini, kalitesini ve güvenliðini de arttýrýr. Caddedeki ekonomik canlýlýðý etkiler ve toplumlarýn sosyalleþmesini ve konforunu artýrýr. Bu baðlamda cadde peyzajý tasarýmý kentsel yaþam kalitesinin yükselmesine katký saðlar.
Bartýn ülkemizde içinden akarsu geçen ender kentlerden biridir. Tarih boyunca Bartýn kentine hayat veren Bartýn Çayý, üzerinde taþýmacýlýk yapýlabilen doðal bir su yoludur. Bu özelliði sayesinde Bartýn kenti doðal ve kültürel deðerlerini yöresel ölçekte önemli ölçüde yaþatabilen ve günümüze kadar taþýyan önemli bir kenttir. Yarýmada konumundaki Bartýn kenti organik sokak dokusu, sivil mimari örnekleri, akarsu koridorundaki park ve bahçeleri ile geleneksel kent dokusunun karakterlerini günümüze kadar yansýtan akarsu kenti örneði ile dikkat çekmektedir. Bartýn tarihi kent kimliði açýsýndan özel önem taþýyan Bartýn Çayý kent içi geçiþi boyunca uzanan geleneksel sokak dokusuna sahip 1400 metre uzunluðundaki Kanlýýrmak Caddesi araþtýrma alaný olarak seçilmiþtir. Kanlýýrmak Caddesi halkýn akarsu kýyýsýna eriþebildiði önemli kamusal yeþilalanlarýn bulunduðu, geleneksel kent dokusu izlerini taþýyan tarihi Bartýn evlerinin bulunduðu bir caddedir. Ayný zamanda Bartýn Çayý ile Kanlýýrmak Caddesi arasýnda yer alan yeþil alan I. derece doðal sit alaný statüsündedir. Bildiride, Kanlýýrmak Caddesi’nin cadde peyzajý (streetscape) açýsýndan deðerlendirilmesine yönelik mekânsal analizler yapýlmýþtýr. Sonuçta, bu caddenin yaya ve trafik güvenliði esaslý planlanmasý ve tasarýmý cadde peyzajýnýn geliþimi üzerinde etkili olduðu vurgulanmýþtýr. Kentsel yaþam kalitesine yönelik önem arz eden bu çalýþma ile mevcut cadde peyzajýnýn iþlevsel, estetik, ekolojik ve ekonomik yönden iyileþtirilmesi hedeflene iliþkin öneriler geliþtirilmiþtir.
Anahtar Kelimeler: Cadde peyzajý, Geleneksel kent dokusu, Kentsel peyzaj, Bartýn
|
