Caddeler ve sokaklar, insanların birbirleriyle buluştuğu ve bir araya geldiği bir mekân sunmaktadır. Sosyal ve ekonomik etkileşimler, sürdürülebilir cadde peyzajı tasarımının ortak hedefleridir. Cadde peyzajı tasarımı uygulanan caddelerin yeni karakterleri ortaya koyarken, eski geleneksel dokuya sahip, karakterlerinde de bozulmalar meydana gelmektedir. Bu durum, caddenin geleneksel dokusunun bozulmasına ve kent kimliğinin olumsuz yönde etkilenmesine neden olmaktadır. Cadde peyzajı tasarımı, cadde kamusal alanlarının hayati bir bileşeni olmasının yanı sıra insanların kullanımlarını da etkiler. Cadde kamusal mekânda etkileşimde bulunduğu iyi bir cadde peyzajı tasarımı, caddenin estetiğini, kalitesini ve güvenliğini de arttırır. Caddedeki ekonomik canlılığı etkiler ve toplumların sosyalleşmesini ve konforunu artırır. Bu bağlamda cadde peyzajı tasarımı kentsel yaşam kalitesinin yükselmesine katkı sağlar.
Bartın ülkemizde içinden akarsu geçen ender kentlerden biridir. Tarih boyunca Bartın kentine hayat veren Bartın Çayı, üzerinde taşımacılık yapılabilen doğal bir su yoludur. Bu özelliği sayesinde Bartın kenti doğal ve kültürel değerlerini yöresel ölçekte önemli ölçüde yaşatabilen ve günümüze kadar taşıyan önemli bir kenttir. Yarımada konumundaki Bartın kenti organik sokak dokusu, sivil mimari örnekleri, akarsu koridorundaki park ve bahçeleri ile geleneksel kent dokusunun karakterlerini günümüze kadar yansıtan akarsu kenti örneği ile dikkat çekmektedir. Bartın tarihi kent kimliği açısından özel önem taşıyan Bartın Çayı kent içi geçişi boyunca uzanan geleneksel sokak dokusuna sahip 1400 metre uzunluğundaki Kanlıırmak Caddesi araştırma alanı olarak seçilmiştir. Kanlıırmak Caddesi halkın akarsu kıyısına erişebildiği önemli kamusal yeşilalanların bulunduğu, geleneksel kent dokusu izlerini taşıyan tarihi Bartın evlerinin bulunduğu bir caddedir. Aynı zamanda Bartın Çayı ile Kanlıırmak Caddesi arasında yer alan yeşil alan I. derece doğal sit alanı statüsündedir. Bildiride, Kanlıırmak Caddesi’nin cadde peyzajı (streetscape) açısından değerlendirilmesine yönelik mekânsal analizler yapılmıştır. Sonuçta, bu caddenin yaya ve trafik güvenliği esaslı planlanması ve tasarımı cadde peyzajının gelişimi üzerinde etkili olduğu vurgulanmıştır. Kentsel yaşam kalitesine yönelik önem arz eden bu çalışma ile mevcut cadde peyzajının işlevsel, estetik, ekolojik ve ekonomik yönden iyileştirilmesi hedeflene ilişkin öneriler geliştirilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Cadde peyzajı, Geleneksel kent dokusu, Kentsel peyzaj, Bartın
|