Yol tasarýmlarýnda yaygýn olarak kullanýlan zeminlerin Kaliforniya taþýma oraný (CBR) deðerleri dinamik konik penetrasyon (DCP) deneyleri ile arazide daha hýzlý, ekonomik ve tahribatsýz bir þekilde tahmin edilebilmektedir. Bu baðlamda DCP deney sonuçlarýný kullanarak zeminlerin CBR deðerlerini tahmin eden çok sayýda korelasyon denklemleri de geliþtirilmiþtir. Ancak zeminlerin CBR deðerlerinin doðru bir þekilde tahmin edilmesi yol uygulamalarýnda büyük bir öneme sahiptir. Bundan dolayý bu çalýþmada Amerika Birleþik Devletleri Federal Otoyol Ýdaresi (FHWA) tarafýndan yürütülen Uzun Dönem Yol Performansý (LTPP) projesi kapsamýnda toplanan DCP ve CBR deney sonuçlarýný kullanarak farklý CBR aralýklarý için korelasyon denklemleri geliþtirilmiþtir (log(CBR)=2.486-1.137 log(DCP) (2≤CBR≤50 ve 5711 veri) ve log(CBR)=2.232-0.727 log(DCP) (51≤CBR≤100 ve 1816 veri)). Daha sonra bu korelasyon denklemlerinin tahmin performanslarý da ortalama karekök karesel hata (RMSE), ortalama mutlak hata (MAE) ve determinasyon katsayýsý (R2) kullanarak literatürde yaygýn olarak kullanýlan 11 farklý korelasyon denkleminin tahmin sonuçlarý ile kýyaslanmýþtýr. Elde edilen sonuçlara göre bu çalýþma kapsamýnda geliþtirilen korelasyon denklemleri ile literatürde mevcut olan korelasyon denklemlerine kýyasla daha gerçekçi CBR tahminleri yapýlabilmektedir (RMSE=0.82, MAE=0.55 ve R2=0.997 (2≤CBR≤50) ve RMSE=4.11, MAE=3.22 ve R2=0.937 (51≤CBR≤100)). Büyük veri seti kullanýlarak geliþtirilen bu denklemlerin yol yapýlarýnýn ön tasarýmlarýnda daha gerçekçi ve ekonomik bir yol tasarýmý için mühendisler tarafýndan tahmin araçlarý olarak kullanýlabileceði sonucuna varýlmýþtýr.
Anahtar Kelimeler: Kaliforniya taþýma oraný, Dinamik konik penetrasyon, Uzun dönem yol performansý veri seti
|
