Yol tasarımlarında yaygın olarak kullanılan zeminlerin Kaliforniya taşıma oranı (CBR) değerleri dinamik konik penetrasyon (DCP) deneyleri ile arazide daha hızlı, ekonomik ve tahribatsız bir şekilde tahmin edilebilmektedir. Bu bağlamda DCP deney sonuçlarını kullanarak zeminlerin CBR değerlerini tahmin eden çok sayıda korelasyon denklemleri de geliştirilmiştir. Ancak zeminlerin CBR değerlerinin doğru bir şekilde tahmin edilmesi yol uygulamalarında büyük bir öneme sahiptir. Bundan dolayı bu çalışmada Amerika Birleşik Devletleri Federal Otoyol İdaresi (FHWA) tarafından yürütülen Uzun Dönem Yol Performansı (LTPP) projesi kapsamında toplanan DCP ve CBR deney sonuçlarını kullanarak farklı CBR aralıkları için korelasyon denklemleri geliştirilmiştir (log(CBR)=2.486-1.137 log(DCP) (2≤CBR≤50 ve 5711 veri) ve log(CBR)=2.232-0.727 log(DCP) (51≤CBR≤100 ve 1816 veri)). Daha sonra bu korelasyon denklemlerinin tahmin performansları da ortalama karekök karesel hata (RMSE), ortalama mutlak hata (MAE) ve determinasyon katsayısı (R2) kullanarak literatürde yaygın olarak kullanılan 11 farklı korelasyon denkleminin tahmin sonuçları ile kıyaslanmıştır. Elde edilen sonuçlara göre bu çalışma kapsamında geliştirilen korelasyon denklemleri ile literatürde mevcut olan korelasyon denklemlerine kıyasla daha gerçekçi CBR tahminleri yapılabilmektedir (RMSE=0.82, MAE=0.55 ve R2=0.997 (2≤CBR≤50) ve RMSE=4.11, MAE=3.22 ve R2=0.937 (51≤CBR≤100)). Büyük veri seti kullanılarak geliştirilen bu denklemlerin yol yapılarının ön tasarımlarında daha gerçekçi ve ekonomik bir yol tasarımı için mühendisler tarafından tahmin araçları olarak kullanılabileceği sonucuna varılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Kaliforniya taşıma oranı, Dinamik konik penetrasyon, Uzun dönem yol performansı veri seti
|
