Endüstri 4.0 dönemiyle birlikte teknolojinin hızla ilerlemesi, iş sağlığı ve güvenliği (İSG) alanında da dönüşümlere neden olmuştur. Bu bildiride, teknoloji odaklı iş sağlığı ve güvenliği yaklaşımlarının endüstri 4.0 dönemindeki rolü ve etkisi ele alınmış olup, yapay zekâ, nesnelerin interneti (IoT), büyük veri analitiği, sanal gerçeklik ve artırılmış gerçeklik gibi ileri teknolojilerin iş sağlığı ve güvenliği yönetimindeki kullanımı incelenmiştir. Endüstri 4.0 döneminin etkileri kapsamında otomasyon, dijitalleşme ve akıllı üretim sistemlerinin iş sağlığı ve güvenliği yönetimine getirdiği yenilikler ve zorluklar ortaya çıkmıştır. Yapay zekâ ve makine öğreniminin iş sağlığı ve güvenliğinin etkin yönetimindeki potansiyeli ilgi çekmektedir. Yapay zekâ tabanlı risk analizi sistemleri, kazaların öngörülmesi ve önlenmesi, güvenlik denetimleri ve eğitim süreçlerinde yapay zekâ ve makine öğreniminin rolü İSG alanına yeni yaklaşımlar getirmektedir. Nesnelerin interneti (IoT) teknolojisinin işyeri güvenliği üzerine büyük etkileri ortaya çıkmaktadır. Sensör teknolojilerinin kullanımıyla işyerlerindeki tehlikelerin tespiti, ekipman izleme ve bakım süreçlerindeki iyileştirmeler ve acil durum müdahale sistemleri her geçen gün daha da geliştirilmektedir. Büyük veri analitiği ve veri madenciliği tekniklerinin iş kazalarının öngörülmesi ve önlenmesindeki rolü; işyerlerinden elde edilen verilerin analiz edilip potansiyel risklerin belirlenmesine, güvenlik stratejilerinin geliştirilmesine ve işyeri kültürünün iyileştirilmesine yaptığı katkılar yoluyla oldukça artmıştır. Sanal gerçeklik ve artırılmış gerçeklik teknolojileri; tehlikeli iş ortamlarının simülasyonlarıyla çalışanların eğitilmesine, risk farkındalığının artırılmasına ve acil durum senaryolarının pratiklerinin yapılmasına olanak sağlayarak İSG eğitimlerinde çığır açmaktadır. Endüstriyel robotik sistemleri; insan-makine etkileşimi, risk değerlendirmesi ve güvenlik önlemleri konularında iş sağlığı ve güvenliğini etkilemektedir. Bu bildiride, teknoloji odaklı iş sağlığı ve güvenliği yaklaşımlarının endüstri 4.0 dönemindeki önemi ve etkisi ele alınmıştır. İleri teknolojilerin iş sağlığı ve güvenliği yönetimindeki potansiyeli ve gelecekteki yönelimler üzerinde durulmuştur. ORCID NO: 0000-0002-1553-1002
Anahtar Kelimeler: Dijitalleşme, İSG Teknolojileri, İSG Yönetimi, Yapay Zekâ
|
