Ceza yargýlamasýnýn insan hak ve özgürlükleri ile sýký baðlýlýðý nedeniyle onun hayata geçirilmesinin bazý güvencelere dayandýrýlmasý gerekir. Bu zaman ise yalnýzca sanýðýn deðil, ceza muhakemesinin diðer önemli süjelerinden olan maðdurun da haklarýnýn güvence altýna alýnmasý büyük önem taþýyor. Bu makalede suç maðduru için tanýnan haklarýn anayasa ve uluslararasý belgelerde hangi güvencelere sahip olmasý araþtýrýlmýþtýr. Ayný zamanda, ceza muhakemesinin hayata geçirilmesinin kurallarýný düzenleyen Azerbaycan Ceza Muhakemesi Kanununun da maðdurun haklarýnýn saðlanmasý görevi taþýyan maddeleri incelenmiþtir. Ýnceleme sonucunda bazý fikirlere gelinmiþ ve trafik güvenliðini ihlal eden suçlarýn araþtýrýlmasý zamaný maðdurun hangi haklarýnýn anayasal-hukuki güvencelere sahip olmasý belirtilmiþtir. Maðdurun anayasal-hukuki güvencelerinin hangileri olmasýný özetleyesi olsak, onun mahkeme savunmasý hakkýnýn, devlet kurumlarýnýn keyfi davranýþlarýndan korunmak hakkýnýn, kendi iþine kanunla belirtilmiþ mahkemede bakýlmasý hakkýnýn, mahkemede kendi makamýný ifade ede bilmesi için koþullarýn saðlanmasý ve ifadesinin dinlenmesi hakkýnýn ve diðer haklarýnýn ismini çeke biliriz. Bu haklarýn saðlanmasý sonucunda yalnýzca maðdurun açýsýndan ceza muhakemesi öz amaçlarýna ulaþmýþ sayýlmýyor, ayný zamanda ceza muhakemesi mevzuatýnýn yönelmiþ olduðu hedeflere ulaþýlmasý için de gerekli adýmlar atýlmýþ oluyor. Çalýþmamýzýn konusu oluþturulurken sözünü etdiðimiz sepebler göz önünde bulundurulmuþtur. Bunun için de çalýþmamýzýn konusunun müasir hukuk düþüncesi açýsýndan hala aktual olduðunu söylemek mümkündür. Anayasalarýn sosyal funksiyonun bir açýsýnýn da hukuk düþüncesinde bazý geliþmelere sebep olmasýný kabul edersek, o zaman çalýþmamýza konu olmuþ maðdur hak ve özgürlüklerinin korunmasýnýn gerekliliðini anlamýþ oluruz.
Anahtar Kelimeler: Maðdur, Ceza muhakemesi, Güvence, Anayasa, Trafik güvenliði.
|
