Havacýlýk ve uzay endüstrisinde yapýlarýn hafif tasarlanmasý büyük önem arz etmektedir. Hava aracýný oluþturan yapýlarýn hafifletilmesiyle hava aracýnýn taþýyabileceði faydalý yük kapasitesi artýrýlabilmekte ve tükettiði yakýt miktarý azaltýlabilmektedir. Böylece geçen yüzyýlda havacýlýk endüstrisinde yeni tasarým metotlarý, yeni malzemeler ve özel üretim prosesleri geliþtirilmiþtir.
Federal Havacýlýk Ýdaresine göre uçakta meydana gelen hatalarýn %55’i, uçaðýn iniþi ve kalkýþý sýrasýnda gerçekleþmektedir. Bu sebeple iniþ takýmý sisteminin gerçekleþtirdiði kritik fonksiyonlar, uçuþ güvenliðine etkisi ve uçak geometrisi ile oluþturduðu arayüzler nedeniyle uçak tasarým süreçlerinde çalýþýlan önemli bir alt sistemdir. Sistem içerisinde barýndýrdýðý teker, jant, fren, þok sönümleyici, açma-kapama sistemi, yönlendirme sistemi ve ana dikme gibi yapýsal parçalar ile uçak aðýrlýðýnýn yaklaþýk olarak toplam aðýrlýðýn %3-5’ini oluþturmaktadýr. Günümüz havacýlýk endüstrisinde, tasarýmda hafifletmenin kazandýðý önemle birlikte iniþ takýmýnýn aðýrlýðýnýn azaltýlmasý da ön plana çýkmaktadýr. Havacýlýk endüstrisinde uygunluðu ve uçaða saðladýðý yüksek kararlýlýk sayesinde üçlü tip iniþ takýmý en çok tercih edilen seçenektir. Ana iniþ takýmlarý uçaðýn aðýrlýk merkezinden hemen sonra burun iniþ takýmý ise ön tarafa yerleþtirilir.
Uçaklarýn ulaþým amacýyla kullanýlabilmesi için uçuþa elveriþlilik sertifikasyon belgelerinin olmasý gereklidir. Bu belgelendirmenin uçuþ otoritesinden alýnmasý için uçak tasarýmýnýn regülasyonlarda belirtilen kurallara uygun olarak tasarlanmýþ olmasý ve bunun ispatlanmasý gereklidir. Ýniþ takýmý tasarýmý için gerekli yük bilgileri, Avrupa Havacýlýk Emniyet Ajansý ve Federal Havacýlýk Regülasyonlarýnda yer alan yer yükleri ve iniþ koþullarý isterleri baz alýnarak verilmiþtir. Regülasyonlarda belirtilen yüklerin iniþ takýmý için hesaplamalarý bu çalýþma için yapýlacak tasarýma ve analiz çözümlerine yansýtýlmýþtýr.
Tecrübe edilmiþ uygulamalar ve iniþ takýmý tasarým hesaplarý için kullanýlan varsayýmlar ile ilgili bilgiler literatür araþtýrmasý sonucunda elde edilmiþ ve bu çalýþmada kullanýlmýþtýr. ORCID NO: 0009-0006-1543-7901
Anahtar Kelimeler: Ýniþ takýmý, Hava aracý, Ýniþ takýmý tasarýmý, Fork, Aks
|
