Pamuk doðal selüloz içeren ve son derece yaygýn kullanýlan tekstil materyallerinin baþýnda gelmektedir. Pamuktan yapýlmýþ tekstil ürünlerinin yumuþak ve giyimlerinin rahat ve biyo bozunur olmalarý ve nispeten düþük maliyetli olmasý tercih sebeplerindendir. Ancak pamuklu kumaþlar, yüzeylerindeki hidroksil gruplarýndan dolayý kuvvetli absorbentlerdir ve bu nedenle leke tutarlar. Son zamanlarda pamuk yüzeylerine hidrofobik özellikler kazandýrmak ve böylece kendi yüzeyini temizleyen “lotus etkisi” kazandýrmak amacýyla bir takým kimyasal ve fiziksel iþlemler yapýlmakta ve böylece kumaþ yüzeyleri düþük yüzey enerjisine sahip kimyasallarla kaplanmaktadýr. Pamuklu kumaþlar daha çok yazýn kullanýlýrlar ve doðal pamuklu kumaþýn UV koruyucu özelliði oldukça sýnýrlýdýr. Sentetik fiberlere benzemezler ve yüzeylerinin UV koruyucu özellik kazanmasý için kimyasal olarak modifiye edilmeleri gerekir. Kumaþ yüzeylerinde nanopartiküllerle oluþturulan pürüzlülük kumaþýn hidrofobik özellik kazanmasýna yola açmaktadýr. Bu amaçla silika partikülleri, karbon nanotüpler, ZnO nano çubuklar, altýn partiküller, TiO2 nanopartiküller gibi bir takým inorganik nanomateryaller hem hidrofobik özellik kazandýrmak hem de UV koruyucu olarak kullanýlmaktadýrlar.
Bir diðer inorganik materyaleryaller olan “tabakalý çift hidroksitler” (LDH) son zamanlarda bu amaçlar için kullanýlmaya baþlanmýþ ve tekstil ürünlerini fonksiyonelleþtirmesi açýsýndan dikkat çekici sonuçlar da alýnmýþtýr. Tabakalý çift hidroksitler, anyonik kil mineralleri sýnýfýndan olup, baþta anyonlarýn adsorpsiyonu olmak üzere çevresel uygulamalarda, biyoteknolojide, farmakolojide, alev geciktirici materyallerin yapýmýnda, ayýrma ve membran teknolojilerinde elektroaktif ve fotoaktif materyaller olarak kullanýlmaktadýr. Ancak bu kadar yaygýn kullaným alaný içerisinde, tekstil uygulamalarýna yönelik çalýþmalar oldukça sýnýrlýdýr. LDH’lerin tekstilde az sayýdaki uygulamalarý içerisinde özellikle alev geciktirici ve UV koruyucu özellikleri ön plana çýkartýlmýþtýr. Bu noktada önemli olan sentezlenen LDH'lerin tekstile hangi iþlem basamaðýnda ve hangi çözelti ortamýnda uygulanacaðýnýn belirlenmesidir. Boya çözeltileri içerisinde disperse edilerek kullanýlmasý karþýlaþýlan uygulama yöntemlerinden bir tanesidir.
Anahtar Kelimeler: Tabakalý çift metal hidroksitler, UV koruyucu, pamuklu tekstil ürünleri, UPF
|
