Balastlý demiryolu hatlarýnda trenin hareketinden dolayý balast, alt balast ve taban zemini tabakalarý hareket eden tekerlek yüküne (HETY) maruz kalmaktadýr. Statik tekerlek yükü ile kýyaslandýðýnda hatta daha fazla düþey deformasyona sebep olan HETY’nin etkisi yüksek hýzlý tren hatlarýnda (V≥250 km/h) daha da artmaktadýr. Bu nedenle yüksek hýzlý tren hatlarýndaki uygun travers aralýðýnýn belirlenmesinde HETY’nin etkisi göz önüne alýnmalýdýr. Bu çalýþmada farklý taban zemini koþullarýna (iyi ve zayýf) sahip yüksek hýzlý tren hatlarýnda (V=250 km/h) kullanýlacak olan farklý travers aralýklarýnýn (500, 550, 600, 650, 700 ve 750 mm) hattýn HETY altýndaki düþey deformasyon davranýþýna etkisi PLAXIS 2D (V21) programý ile araþtýrýlmýþtýr. Trenin bir tam geçiþinden kaynaklanan HETY için yükleme izinin oluþturulmasýnda Winkler kiriþ yöntemi kullanýlmýþtýr. Ayrýca yükleme izi oluþturulurken farklý travers aralýklarý için Amerikan Demiryolu Mühendisliði ve Yol Bakým Derneði tarafýndan önerilen farklý yük daðýlýmý katsayýlarý da kullanýlmýþtýr (500 mm için %43,8, 550 mm için %46,7, 600 mm için %49,7, 650 mm için %52,6, 700 mm için %55,6 ve 750 mm için %58,7). Analiz sonuçlarýna göre; zayýf ve iyi taban zemini koþullarýnda travers aralýklarý sýrasýyla 650 ve 700 mm’ye kadar arttýkça yük daðýlýmý katsayýsýndan dolayý tek traverse aktarýlan tekerlek yükündeki artýþa raðmen hatta meydana gelen düþey deformasyonlar azalmaktadýr. Diðer yandan daha geniþ travers aralýklarýnda ise (>650 mm zayýf taban zemini ve >700 mm iyi taban zemini) artan yük daðýlýmý katsayýsýndan dolayý düþey deformasyonlar artmaktadýr. Sonuç olarak zayýf ve iyi taban zemini koþullarýna sahip balastlý yüksek hýzlý tren hatlarý için en uygun travers aralýklarý sýrasýyla 650 mm ve 700 mm olarak belirlenmiþtir.
Anahtar Kelimeler: Yüksek hýzlý tren hattý, Hareket eden tekerlek yükü, Travers aralýðý, PLAXIS, Winkler kiriþ, Düþey deformasyon
|
