Baralý kanal sistemleri endüstriyel tesislerde elektrik enerjisinin daðýtýmýnda yaygýn þekilde kullanýlmaktadýr. Bununla birlikte, baralý kanal sistemlerinin meydana getirdiði elektromanyetik alanlarýn gerek çalýþma ortamlarýndaki insanlar gerekse hassas elektronik cihazlar üzerine olumsuz etkileri bulunmaktadýr. Bu çalýþmada, üç fazlý beþ iletkenli baralý kanal sistemi çevresinde dengeli sinüs biçiminde akýmla yüklenme durumunda meydana gelen manyetik alanlar farklý iletken dizilimleri için incelenmektedir. Bu amaçla TS EN 61439-6 standardýna uygun þekilde benzetim çalýþmalarý ve deneysel çalýþmalar gerçekleþtirilmiþtir. Benzetim çalýþmalarýnda sonlu elemanlar yöntemini kullanarak çözüm gerçekleþtiren ANSYS Electronics Suite yazýlýmýndan faydalanýlmýþtýr. Benzetim sonuçlarý ve deneysel ölçümlerin önemli düzeyde örtüþtüðü görülmektedir.
Dengeli saf sinüs formunda akým dalga þekli için gerçekleþtirilen analiz ve ölçüm sonuçlarý, baralý kanal birimi içerisinde yer alan faz iletkenlerinin N-L-L-L-N dizilimi ile yan yana konumlandýrýlmasý durumunda baralý kanal birimi çevresinde oluþan manyetik aký yoðunluðunun en düþük düzeyde gerçekleþtiðini göstermektedir. Buna karþýn, nötr iletkenlerinin faz iletkenleri arasýnda yerleþtirildiði L- N-L-N-L diziliminin baralý kanal birimi çevresindeki manyetik aký yoðunluðunun yaklaþýk olarak iki kat artmasýna yol açtýðýný göstermektedir. Elde edilen sonuçlara göre, N-L- L-L-N iletken dizilimi ile baralý kanal birimi çevresinde oluþan manyetik aký daðýlýmýnýn L-N-L-N-L iletken dizilimi ile karþýlaþtýrýldýðýnda %50,7’ye varan oranda daha düþük gerçekleþmiþtir.
Buna göre, özellikle veri depolama merkezleri, hastaneler, SCADA sistemlerinin iþletildiði merkezler gibi hassas ortamlarda kullanýlan baralý kanal sistemlerinde manyetik alanlarýn meydana getireceði olumsuzluklardan kaçýnmak amacýyla gerek iletken diziliminin uygun þekilde belirlenmesi gerekse baralý kanal birimi içerisinde etkin manyetik ekranlama yöntemlerinin uygulandýðý yeni bara tasarýmlarýnýn geliþtirilmesi ile manyetik alanlarýn olumsuz etkilerinin en aza indirilmesi mümkün olacaktýr.
Anahtar Kelimeler: Baralý Kanal Sistemi, Ýletken Dizilimi, Manyetik Aký Daðýlýmý, TS EN 61439-6
|
