Bu çalışma, çok kriterli karar verme yöntemlerinin içerisinde yer alan Veri Zarflama Analizi (VZA) ve Analitik Hiyerarşi Süreci (AHS) yöntemlerinin birlikte kullanılarak sağlık sektöründe yer alan kamu hastanelerini değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Değerlendirme için Ankara’da yer alan 8 kamu hastanesi belirlenerek Karar Verici Bileşen (KVB) olarak seçilmiştir. Seçilen KVB’ler için analize dahil edilecek girdi ve çıktı değerlerinin neler olacağı uzman görüşleri ve literatür taramaları dikkate alınarak belirlenmiştir. Seçilen üç adet girdi değişkeni sırasıyla “Uzman ve Pratisyen Hekim Sayısı”, “Yatak Sayısı” ve “Başvuru Sayısı”dır. Seçilen iki adet çıktı değişkeni sırasıyla “Ameliyat Sayısı” ve “Yatan Hasta Sayısı”dır. Belirlenen KVB’ler ile girdi ve çıktı değişkenleri öncelikle sadece VZA yöntemi kullanılarak girdi odaklı CCR modeli ile çözülerek etkin ve etkin olmayan hastaneler belirlenmiştir. Girdi odaklı CCR modelinin sonucunda 5 adet kamu hastanesi etkin olmayan ve 3 adet kamu hastanesi etkin olarak tespit edilmiştir. Etkin olarak belirlenen hastanelerin kendi aralarında sıralanabilmeleri için Süper Etkinlik (SE) modeli çözülmüştür. Etkin olmayan hastanelerin referans değerleri üzerinden hesaplama yapılarak etkin olmaları için gereken hedef girdi değişkenleri belirlenmiştir. Sonrasında VZA/AHS sıralı hibrit yöntemi ile 64 farklı model oluşturularak hastanelerin etkinlik değerleri belirlenmiş olup hastaneler kendi aralarında sıralanmıştır. VZA yöntemi ve VZA/AHS sıralı hibrit yöntemlerinin çözümlerinde EMS paket programı ve LİNGO programından yararlanılmıştır. Sonuç olarak, sağlık sektöründe gelişen teknoloji ve günümüz koşullarına uyum noktasında hastanelerin performanslarını geliştirerek daha iyi sonuçlar elde edilebilmesi için kullanılan performans yöntemlerinden biri olan VZA ve VZA/AHS sıralı hibrit yöntemlerine değinen çalışmamızın hastanelerin kendi aralarında sıralamalarının belirlenmesi ve etkin olmayan hastanelerin girdilerini hangi oranda değiştirerek etkin olabilecekleri hususlarında değerlendirme yapılmıştır.
Anahtar Kelimeler: VZA, VZA/AHS, Kamu Hastaneleri, Performans Yönetimi Sistemi, Sıralama
|
