Pamuk doğal selüloz içeren ve son derece yaygın kullanılan tekstil materyallerinin başında gelmektedir. Pamuktan yapılmış tekstil ürünlerinin yumuşak ve giyimlerinin rahat ve biyo bozunur olmaları ve nispeten düşük maliyetli olması tercih sebeplerindendir. Ancak pamuklu kumaşlar, yüzeylerindeki hidroksil gruplarından dolayı kuvvetli absorbentlerdir ve bu nedenle leke tutarlar. Son zamanlarda pamuk yüzeylerine hidrofobik özellikler kazandırmak ve böylece kendi yüzeyini temizleyen “lotus etkisi” kazandırmak amacıyla bir takım kimyasal ve fiziksel işlemler yapılmakta ve böylece kumaş yüzeyleri düşük yüzey enerjisine sahip kimyasallarla kaplanmaktadır. Pamuklu kumaşlar daha çok yazın kullanılırlar ve doğal pamuklu kumaşın UV koruyucu özelliği oldukça sınırlıdır. Sentetik fiberlere benzemezler ve yüzeylerinin UV koruyucu özellik kazanması için kimyasal olarak modifiye edilmeleri gerekir. Kumaş yüzeylerinde nanopartiküllerle oluşturulan pürüzlülük kumaşın hidrofobik özellik kazanmasına yola açmaktadır. Bu amaçla silika partikülleri, karbon nanotüpler, ZnO nano çubuklar, altın partiküller, TiO2 nanopartiküller gibi bir takım inorganik nanomateryaller hem hidrofobik özellik kazandırmak hem de UV koruyucu olarak kullanılmaktadırlar.
Bir diğer inorganik materyaleryaller olan “tabakalı çift hidroksitler” (LDH) son zamanlarda bu amaçlar için kullanılmaya başlanmış ve tekstil ürünlerini fonksiyonelleştirmesi açısından dikkat çekici sonuçlar da alınmıştır. Tabakalı çift hidroksitler, anyonik kil mineralleri sınıfından olup, başta anyonların adsorpsiyonu olmak üzere çevresel uygulamalarda, biyoteknolojide, farmakolojide, alev geciktirici materyallerin yapımında, ayırma ve membran teknolojilerinde elektroaktif ve fotoaktif materyaller olarak kullanılmaktadır. Ancak bu kadar yaygın kullanım alanı içerisinde, tekstil uygulamalarına yönelik çalışmalar oldukça sınırlıdır. LDH’lerin tekstilde az sayıdaki uygulamaları içerisinde özellikle alev geciktirici ve UV koruyucu özellikleri ön plana çıkartılmıştır. Bu noktada önemli olan sentezlenen LDH'lerin tekstile hangi işlem basamağında ve hangi çözelti ortamında uygulanacağının belirlenmesidir. Boya çözeltileri içerisinde disperse edilerek kullanılması karşılaşılan uygulama yöntemlerinden bir tanesidir.
Anahtar Kelimeler: Tabakalı çift metal hidroksitler, UV koruyucu, pamuklu tekstil ürünleri, UPF
|
