Mühendislik yaklaşımlarında ortaya konulan birçok iyileşme daha az iş gücü, enerji, zaman, para harcanmasını hedefleyerek istenen kalitedeki ürünün üretilmesini sağlar. Eş zamanlı mühendislikte, müşteri isteği ile başlayan ve müşteriye istediğini ulaştırmak için, üretim tesisinde gerçekleştirilen her aşamadaki farklı disipline sahip departmanların birbirinden haberdar ve iş birliği ile çalışmasını maksimum seviyede sağlamayı amaçlamış bir mühendislik iyileştirme yaklaşımıdır. Bu yaklaşım, rekabet gücü yüksek ürün ve hizmetler sunup pazarda avantajlı olmak için değişime hızlı uyum sağlanmasını, yeniliklere açık olunmasını, ürün geliştirme süreçlerinin verimliliğini ve sürekliliğini artırmayı ve de en önemlisi müşteri memnuniyeti ve sadakatini elde etmeyi amaçlamaktadır. Bu bağlamda çalışmamızda bakıma uygun tasarım (BUT) aşamasında eş zamanlı mühendislik yaklaşımı kullanılmıştır. Bakım, bir makine ve ekipmanın kendisinden beklenen işlevi istenen süre ve kalitede üretilmesi için yapılan çabaların tümünü kapsar. Planet redüktör şase bağlantılarında kullanılan M72x6 ölçülerinde ve 12.9 kalitesindeki civataların bağlantısında ihtiyaç duyulan somunun sıkma torku 35.537 Nm’dir. Buradaki somunun sıkılması için ihtiyaç duyulan bu yüksek değerdeki tork kol gücü ve el aletleri ile sağlamak oldukça güç ve maliyetlidir. Kullanılan somun üzerindeki ön yükleme kuvvetini bu yüksek tork ile oluşturmak yerine somun üzerinde M12x1,25 ölçülerinde ve 12.9 kalitesinde 6 adet civata oluşturarak sıkılmasını sağlayarak eş zamanlı mühendislikle bakıma uygun bir tasarım gerçekleştirildi. Bu tasarım neticesinde somun üzerindeki civataların her birini sıkmak için 147 Nm torka ihtiyaç duyuldu. Bu sayede daha az iş gücü, enerji ve para ile bu çalışma yapılmış oldu. Ayrıca eş zamanlı mühendislikle bakıma yönelik bu tasarımın çalışan psikolojisi, çalışma ergonomisi ve iş güvenliği kazalarını azaltması üzerine olumlu etkileri ortaya çıktı.
Bir diğer tasarım ve uygulama çalışması döner dağıtıcı olarak kullanım yeri olan döküm hattı merdanelerinin soğutma hatlarında kullanılan boruların bağlantısıdır. Mevcut tasarımda su başlıklarının boru bağlantılarında 6” borular kullanılması ile flanşlarındaki 8 adet civatanın sıkılması 45 dakikalık bir süreç alıyordu. Bu boru tipinde bakıma uygun tasarım değişikliğine gidilerek, ana hattan gelen 6” boruda özel çatal boru ile hat 4” lik 2 adet boruya bölünerek ve civata somun bağlantısı yerine hızlı bağlantı (quick connect) ekipmanlarına revize edildi. Bu tasarım değişimi ile hattaki bağlantılar 5 dk da yapılabilir hale geldi.
Tez çalışmamızda yer alan eş zamanlı mühendislik çalışması ile bakıma uygun tasarım değişimleri, üretime katkı sağlayarak makine kullanılabilirliğinin artmasına, bakım maliyetinin azaltılmasına, iş gücünün azaltılmasına, parça ömrünün uzatılmasına, iş kazalarının azaltılmasına, çalışan psikolojine önemli etkilerde bulunmuştur.
Anahtar Kelimeler: Eş Zamanlı Mühendislik, Bakıma Uygun Tasarım (BUT), Bakım,
|
