Günümüz otomotiv sanayisinde ağır yük kamyonlarında tekerlek takozu kaygan zeminlerde, eğimli yollarda ve kış koşullarında tekerlerin altına konularak park esnasında aracın kaymasını önlemek ve park yerinde sabit olarak kalması amacıyla kullanılmaktadır. Bu sebeple tekerlek takozu ağır yük kamyonları ve diğer binek araçlarda dahil kullanımı güvenlik açısından önemli bir parçadır. Geliştirilmesi hedeflenen tekerlek takoz sistemine yönelik patent araştırmaları sonrası konsept modellerin oluşturulması sağlanmıştır. Oluşturulan modellerde yüklemelerin homojen dağılması ve yükün bindiği alanda maksimum yüzey alanlarının oluşturulabileceği modeller geliştirilmeye çalışılmıştır. Yüklemelerde 6 aks üzerinden hesaplanarak aks başına düşen kuvvetler belirlenmiştir. 97/27AT standart gereği Çekici+Römork+Yük kapasite değeri 40 ton değerini aşmaması gerekmektedir. Maksimum yük değeri olan 40 ton toplam yük için aks başına 8.5 ton yük düşmektedir. Tasarım aşamasında tekerlek takoz modeline uygulanacak yüklemeler ve kullanım şartları belirlenmiştir. Ayrıca boyutsal tolerans için DIN76051 standardı seçilmiştir. Belirlenen test şartlarına göre sanal ortamda geliştirilecek modellere yük hesaplamaları yapılarak analizlerin gerçekleştirilmesi ve test ortamının simüle edilmesi sağlanmıştır. Model malzemesi PE seçilmiştir. Konsept model olarak ilk aşamada 3 farklı takoz modeli oluşturulmuştur. Konsept model tasarımlarının farklı yüklemeler altında analizleri yapılarak orijinal model ile kıyaslanması yapılmış ve oluşan yer değiştirmeler bulunmuştur. Elde edilen sonuçlar değerlendirildiğinde en optimum değeri veren modelle ilgili olarak en fazla yer değiştirmelerin takoz alt bölümüne doğru olduğu saptanmıştır. Modelde toplam yer değiştirmeyi söz konusu yükleme değerlerine göre incelediğimizde maksimum yer değiştirmenin orijinal takoz modelinde minimum yer değiştirmeden daha küçük olduğu görülmektedir. Stres dağılımını incelediğimizde takoz alt bölümüne doğru yer değiştirmeden ötürü stres dağılımı artmaktadır. Fakat elde edilen maksimum stres dağılımı olan 55 MPa orijinal modele göre daha düşük olmaktadır. Bu sebeple geliştirilen modelin orijinal modele göre belirlenen yükleme şartlarında daha güvenli olduğu saptanmıştır.
Anahtar Kelimeler: Plastik Enjeksiyon, Kamyon Takozu, Polietilen, Plastik Parça Tasarımı, Moldflow
|
