Tekstil ve konfeksiyon sektörünün bilinen en eski kumaþ tiplerinden biri olan denim kumaþlarýnýn tarihi oldukça eski dönemlere dayanmakla birlikte güncelliðini kaybetmeden her geçen gün önem kazanmaya devam etmektedir. Denim üretim süreçlerinden biri olan geleneksel denim yýkama proseslerinin çevreye olan zararlarý ve fazla tüketim problemleri nedeni ile sürdürülebilir üretim yöntemlerinin geliþtirilmesi yaþamýmýz için önem arz etmektedir. Denim kumaþtan üretilen pantolonlarýn kullanýlmýþ bir görünüme sahip olmasý tüketiciler tarafýndan tercih edilen bir özellik olduðu için bu görüntüyü saðlamak amacýyla kumaþ üzerindeki indigo veya baþka türdeki boyarmaddenin uzaklaþtýrýlarak kumaþ renginin açýlmasý yani teorikte kumaþýn aðartýlmasý saðlanmaktadýr. Klasik yöntem ile aðartma iþlemlerinde sodyum hipoklorit, potasyum permanganat, potasyum persülfat, hidrojen peroksit, sodyum perborat, sodyum perkarbonat ve benzoil peroksit gibi zararlý geleneksel aðartma kimyasallarý kullanýlmakla beraber yýkama iþlemlerinde aþýrý su tüketimi gerçekleþtirilmektedir. Bahsedilen olumsuzluklarý azaltmak adýna bu çalýþma ile çevre dostu, sürdürülebilir ve yenilikçi denim aðartma süreçleri geliþtirilmiþtir. Geliþtirilen yenilikçi denim aðartma iþlemlerinde ozon gazý kullanýmýnýn diðer iþlemlere benzemeyen reaksiyonu, çevre dostu ve ekonomik olmasý bu konudaki ilgiyle birlikte yeni kullaným olanaklarýnýn artmasýna neden olmaktadýr. Bu çalýþma ile denim ürünlerinde geleneksel aðartma yöntemine kýyasla ozon aðartma yöntemiyle zararlý kimyasallarýn kullanýmýnýn azaltýlmasý, su ve enerji tasarrufunun saðlanmasý hedeflenmiþtir. Bu kapsamda enerji tüketimi %20, su tüketimi %53, iþlem süresi %41 oranýnda azaltýlmýþtýr. Geliþtirilen proses sayesinde geleneksel denim yýkama proseslerinin çevre ve insan saðlýðýna olan zararlý etkileri azaltýlmýþtýr. ORCID NO: 0009-0004-9841-3686
Anahtar Kelimeler: Tekstil, Denim, Aðartma, Ozon
|
