Ürün kalitesi; temin edilen hammadde, yarý mamul ve mamullerin kalitelerine baðlýdýr. Bu kapsamda, tedarikçi deðerlendirmesinin yapýlmasý ve en iyi tedarikçilerin belirlenmesi, üründe istenen kalite seviyesinin yakalanmasýnda oldukça etkilidir. Tedarikçi deðerlendirmesi yapýlýrken, tedarikçi firmalarýn performanslarý belirli kriterler dikkate alýnarak deðerlendirilir. Deðerlendirme süreci, temin edilen parçanýn kritiklik derecesine ve olmasý beklenen özelliklerine göre þekillenir. Temin edilen parçanýn kalitesi, üretim hattýna girmeden, üretim hattýnda ve bitmiþ üründe olacak þekilde üç farklý noktada kontrol edilir. Parça kalitesinin deðerlendirilmesinde farklý noktalarda dikkate alýnan farklý kriterler, tedarikçinin deðerlendirmesinde de önemli rol oynamaktadýr. Bu nedenle, tedarikçi deðerlendirmesi birden fazla ölçütü bünyesinde barýndýran, Çok Kriterli Karar Verme (ÇKKV) yapýsýna sahip bir süreçtir. ÇKKV, farklý alternatiflerin, birbiriyle iliþkili veya iliþkili olmayan birden fazla kritere göre deðerlendirilmesine imkân saðlayarak, en iyi alternatifin seçilmesi ile sonuçlanýr. Literatür araþtýrmalarý incelendiðinde, tedarikçi deðerlendirmeyi konu alan birçok çalýþmada farklý ÇKKV yöntemlerinden faydalanýldýðý görülmektedir. Tez çalýþmasýnda ise, yeni nesil ÇKKV yöntemlerinden biri olan, Modified Kemeny Median Indicator Ranks Accordance (KEMIRA-M) yöntemi kullanýlarak, traktör imalatý yapan bir fabrikada tedarikçi deðerlendirme çalýþmasý gerçekleþtirilmiþtir. Yapýlan literatür araþtýrmasýnda, daha önce KEMIRA-M yönteminin tedarikçi deðerlendirmesi amacýyla kullanýlmadýðý belirlenmiþtir. Tez çalýþmasýnda, KEMIRA-M yönteminin tercih edilmesinin birçok nedeni bulunmaktadýr. Bu nedenlerden ilki, KEMIRA-M‘in hem nicel hem nitel kriterleri dikkate alabilmesi ve bu özelliðinin, tedarikçi deðerlendirmesi için daha detaylý bir analiz imkâný saðlamasýdýr. Bir diðeri, KEMIRA-M’de kriter sayýsý açýsýndan herhangi bir sýnýrlama olmamasýdýr. Buna göre, tedarikçi deðerlendirmesi kapsamýnda, çok sayýda ölçüt analize katýlabilmektedir. Ayrýca, KEMIRA-M, kriterlerin nicel ve nitel deðerleriyle çalýþýrken ayný zamanda, karar vericilerin de kriter önceliklerini dikkate almaktadýr. Özetle, KEMIRA-M ile hem objektif hem sübjektif deðerlendirmeler bir arada yapýlarak, en iyi tedarikçi belirlenebilmektedir. Tez çalýþmasýnda, KEMIRA-M yönteminin tedarikçi seçiminde kullanýlmasý dýþýnda, farklý tedarikçi deðerlendirme kriterlerinin de analizde yer almasý, çalýþmanýn yarattýðý farklýlýklardan bir diðeridir. Buna göre, gerçekleþtirilen tez çalýþmasýnýn tedarikçi deðerlendirme literatürüne hem yöntemsel olarak hem de dikkate alýnan kriterler açýsýndan katký saðlayabileceði deðerlendirilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Kalite, Tedarikçi, Çok Kriterli Karar Verme, KEMIRA-M
|
