Aydýnlatmada optik tasarým, LED’lerden elde edilen ýþýðý elveriþli kullanabilmek ve daha az enerji tüketmesini saðlamak için oldukça önemlidir. Optik tasarýmda amaç, ýþýðýn kullanýlan lensten sonra ne oran ve doðrultuda optik aksam dýþýna çýkabildiðini inceleyerek maksimum oranda dýþarý verimli þekilde taþýnmasýný saðlamaktýr. Bunun yanýnda yol üzerindeki ideal aydýnlatma kriterlerini de saðlamalýdýr. Bu kriterleri kapsayan yol tanýmlarý ve yol aydýnlatma sýnýflarý, TEDAŞ genel müdürlüðü tarafýndan yayýnlanan LED ýþýk kaynaklý yol aydýnlatma armatürleri teknik þartnamesinde verilmiþtir. Bu þartnameye göre ülkemizde yol aydýnlatma sýnýfý M1’den M6’ya kadar 6 sýnýftan oluþmaktadýr. Her bir yol aydýnlatma sýnýfý için trafik güvenliði ve konforu bakýmýndan gerekli olan asgari aydýnlatma seviyeleri, aydýnlatma kalite büyüklükleri ile verilmektedir. Bu fiziksel büyüklükler (yolun ortalama parýltýsý (cd/m2), ortalama parýltý düzgünlüðü, boyuna parýltý düzgünlüðü, baðýl eþik artýþý (%) ve çevreleme oraný) sayýsal deðerler ile temsil edilmiþtir. Yol aydýnlatmasýnda kullanýlacak lenslerin TEDAÞ þartnamesine uyumlu tasarýmlara sahip olmasý gerekmektedir. Pazarda bulunan muadil ürünler, LED Koruyucu entegre ceplerini bulundurmamasýndan dolayý istenilen kaliteye sahip deðildir. Bu durum ayrýca kullaným ömürlerini azaltmaktadýr. Ayrýca mevcut muadil ürünlerde 35mmx35mm ve 50mmx50mm LED paketlerine uyumlu deðildir. Bu çalýþmada TEDAÞ sokak aydýnlatma þartnamesine uygun ve M2 ve M3 yol aydýnlatma sýnýflarýyla uyumlu 8’li komponent cebine sahip lens tasarýmý yapýlmasý amaçlanmýþtýr. Bu kapsamda daha önce 50mmx50mm boyutundaki LED lens yapýsýnda kullanýlan LED sayýsýný bir önceki versiyonlarýna göre iki kat daha fazla LED kullanýmýna olanak saðlayacak þekilde tasarým yapýlmýþtýr. Ayrýca muadil ürünlerde bulunmayan LED koruyucu entegreler için cepler oluþturularak, ürünlerin kullaným ömürlerini artýracak ve bakým-onarýmý maliyetleri azaltacak tasarým geliþtirilmiþtir. Ek olarak hem 35mmx35mm hem de 50mmx50mm LED paketlerine uyumluluk saðlayacak, farklý LED kullanýmýnda tek lens kullaným imkâný olacaktýr. Tasarýmdan sonraki üretim aþamasýnda lens malzemesi olarak hýzlý iletim, yüksek geçirgenlik ve dayanýklýlýk gibi özelliklerinden dolayý PMMA (Polimetil metakrilat) kullanýlmýþtýr. Böylelikle %92 ve üzeri geçirgenlik saðlanmýþtýr.
Anahtar Kelimeler: Lens Tasarýmý, Optik, TEDAÞ, Yol Aydýnlatma
|