Soðuk dövme ya da soðuk þekillendirme prosesi, metal malzemelerin plastik þekil alabilirliðinden faydalanýlarak, ön ýsýtma iþlemine ihtiyaç duyulmadan oda sýcaklýðýnda seri üretim imkâný sunan bir yöntemdir. Bu yöntem ile malzemeye yüksek dövme yükleri uygulandýðýndan malzemenin mukavemetinde bir artýþ gerçekleþmektedir. Bu çalýþmada; on iki köþe punch yapýsýna sahip bir baðlantý elemanýnýn simülasyon destekli sanal üretim çalýþmalarý gerçekleþtirilmiþtir. Ürün üzerindeki özel punch formunun oluþumu esnasýnda kafa-gövde (0,54 mm) – punch-gövde (0,44 mm) – punch-kafa arasý eksen kaçýklýðýnýn, diklik (0,18 mm – kafa ve ana gövde arasý) oranýnýn, doðrusallýk oranýnýn (0,11 mm), kafa altý radyüs deðerinin (en az R:0,4), kademe boylarýnýn – çaplarýnýn, ölçüsel toleranslarýnýn optimum seviyede belirlenebilmesi için simufact.forming programý destekli kalýp – operasyon tasarýmlarý gerçekleþtirilmiþtir. Ürün özelinde bulunan punch formu ile birlikte kesit deðiþim bölgelerindeki malzemenin akýþý, malzeme yüzey özellikleri ve punch bölgesinde oluþacak katlanma, derinlik, doðrusallýk – diklik gibi kritik ölçüler önem arz etmektedir. Elde edilen simülasyon çýktýlarý deðerlendirildiðinde özel punch formuna sahip baðlantý elemanýnýn, soðuk dövme prosesindeki þekil alabilirliði, malzeme akýþ çizgileri, kalýp gerilmeleri ve parça üzerinde oluþan gerilmelerin optimum þekilde soðuk dövme prosesi ile elde edilebileceði doðrulanmýþtýr. Özel punch formunun oluþturulmasýnda tokluk direnci fazla olan G55 (Tungsten Karbür Kobalt) kalýp malzemesi kullanýlmýþ ve kalýp üzerinde oluþan gerilme 1.836 MPa olarak ölçülmüþtür (G55 max. basma dayanýmý %80 emniyet ile 3.100 MPa). Ayný zamanda iki boyutlu teknik resim, üç boyutlu tasarým ve simülasyon çýktýlarý karþýlaþtýrýldýðýnda % 97 oranýnda benzerlik gösterdiði tespit edilmiþ ve istenilen tolerans deðerleri aralýðýnda üretilebilirliði ön görülmüþtür. ORCID NO: 0000-0003-4775-1066
Anahtar Kelimeler: Soðuk Þekillendirme, Simülasyon, Baðlantý Elemaný
|
