Depremden en fazla etkilenen ülkelerden birisi olan Türkiye, aktif deprem kuþaklarýndan biri olan Alp-Himalaya deprem kuþaðý üzerinde yer almaktadýr. Deprem Bölgeleri Haritasýna göre ülkenin büyük bir bölümünün deprem tehlikesi altýnda olduðu bilinmektedir. Çevre ve Þehircilik Bakanlýðý tarafýndan 2018 yýlýnda yapýlan Riskli Alan Ýlaný ve Uygulama Kýlavuzu verilerine göre 15 milyon yapý güncel deprem yönetmeliðine uygun deðildir ve bu yapýlardan yaklaþýk olarak yarýsýnýn riskli olduðu belirtilmiþtir. Bu nedenle yapý stoðunun bir an önce bölgesel deprem risk daðýlýmýnýn tespit edilmesi hayati bir önem taþýmaktadýr. Böyle bir çalýþmanýn kentsel dönüþüm çalýþmalarýna da ýþýk tutacaðýna inanýlmaktadýr. Ýncelenecek yapýlarýn sayýsýnýn fazla oluþu da göz önüne bulundurularak, aciliyet gerektiren böyle çalýþmanýn ancak bilgisayar desteði ile ve hýzlý deðerlendirme yöntemleri yapýlmasý mümkündür.
Bu çalýþmada Van ilinde bulunan bir bölgenin(Ýpekyolu Ýlçesi, Alipaþa Mahallesi) yapý stoðunun depremsel risk daðýlýmý sokaktan tarama yöntemlerinden biri olan 6306 sayýlý Riskli Yapýlarýn Tespit Edilmesine Ýliþkin Esaslar Kanunu kapsamýnda belirlenmiþ ve haritalandýrýlmýþtýr. Yapý ile ilgili çeþitli parametreler kullanýlarak (yapý düzensizlikleri, yapým yýlý, taþýyýcý sistem türü, arazi yapýsý, zemin sýnýfý, bölgenin depremselliði) yapýnýn deprem performansý puanlarý, geliþtiriþmiþ olan bilgisayar programý kullanýlarak belirlenmiþtir. Belirlenen bu puanlara göre yapýlarýn deprem risk durumlarý çok riskli, riskli, güvenli ve çok güvenli olmak üzere 4 sýnýfa ayrýlmýþtýr. Elde edilen verilere göre ilgili bölgenin deprem risk haritasý oluþturulmuþtur. Çalýþma kapsamýnda 432 adet betonarme bina incelenmiþ olup; bu yapýlarýn %2’i çok riskli, %33 riskli, %60 güvenli ve %5 çok güvenli olduðu sonucuna varýlmýþtýr.
Anahtar Kelimeler: Yapý Stoðu, Hýzlý Deðerlendirme Yöntemleri, Deprem Performansý
|
