| |
Bu çalýþmada, gelecekte fosil kaynaklý yakýtlara alternatif olarak elde edilmesi düþünülen biyoyakýtlardan biyodizel ve biyoetanol yakýtlarýnýn; Þýrnak Ýlinde daðýlýþ gösteren meþe aðacýnýn bazý meyvelerinden üretilmesi ele alýnmýþtýr. Farklý birkaç çeþit meþe aðacýndan alýnan palamut ve yaprak numuneleri yapýlan deneyde materyal olarak kullanýlmýþtýr. Deney sonucunda elde edilen sonuçlar düzenlenerek daha sonralarý yapýlacak bilimsel çalýþmalara öncü olmasý için deneysel çalýþmalar arasýna eklenmiþtir.
Çünkü pek çok bilim adamý 21. yüzyýlýn sonuna kadar, fosil kaynaklý enerji kaynaklarýnýn yerini rüzgâr, güneþ, hidrojen ve biyoyakýtlar gibi yenilenebilir enerji kaynaklarýnýn alacaðýný öngörmektedir. Bu deðiþik alternatif enerji kaynaklarý içerisinde biyoyakýtlar; üretimlerinin kolay, bilinir ve teknolojik açýdan oturmuþ olmasý nedeniyle daha fazla ön plana çýkmaktadýr.
Biyoyakýtlar; çok geniþ bir yelpazede olup bu yakýtlar içerisinde biyoetanol, biyometanol, biyodizel, biyogaz ve biyohidrojen en önemli olanlarýdýr. Biyoyakýtlarýn içerisinde biyoetanol; benzine eþdeðer yapýda olduðu için, enerji ve taþýmacýlýk pazarýndan en büyük payý alacaðý tahmin edilmektedir.
Literatürde, biyodizel ve biyoetanol üretimi üzerine yapýlan birçok araþtýrma bulunmaktadýr. Bu araþtýrmalardan bazýlarý, metanol veya etanol içeren benzinler için (en çok %20 oranýnda alkol grubu bulunduran kurþunsuz benzinler) yakýtlarýn faz ayýrým sorununun çözümü ve yakýtlarýn-motor testlerinden geçirilmesi olmak üzere Devlet Planlama Teþkilatý (DPT) projesi ve doktora tezinin düzenlenmesi olarak yürütülmüþtür (Karaosmanoðlu vd., 1988, 1993, 1996).
Metanol-motorin karýþým yakýtýnýn (%10-40 metanol) motorun çalýþmasýyla ve egzoz gazýnýn biraz daha temiz olmasý nedeniyle, metanol yakýt büyük önem kazanmýþtýr (Özaktaþ vd., 2000). Kullanýlmamýþ, az kullanýlmýþ veya kullanýlmýþ ayçiçeði yaðýnýn ayný anda alternatif motor yakýtý ve ýsýtma amacýyla kullanýmý için elde edilenler ile alternatif motorin ve fuel oil hakkýnda yapýlan çalýþmalar literatür taramasýna sunulmaktadýr (Cýðýzoðlu vd., 1997; Karaosmanoðlu, 1996b; Karaosmanoðlu vd., 1996c, 1998b, 2000a; Karaosmanoðlu ve Kurt 1998).
Çeþitli bitkisel yaðlar (ayçiçeði, mýsýr, soya, zeytinyaðý) ile motorin karýþýmlarý (%20 bitkisel yað) için motor-egzoz testleri gerçekleþtirilmiþ ve karýþým yakýtlarýnýn tutuþma süresi ayrýntýlý bir þekilde ele alýnmýþtýr (Özaktaþ vd., 1997; Ergeneman vd., 1997).
Çalýþmalarýn bir kýsmý; biyokütlenin yanma karakteristiklerini inceleme, biyokütle pirolizi optimum koþullarýnýn belirlenmesi, piroliz ürünlerinin tanýmlanmasý ve odun kömürü üretimi gibi çalýþmalardýr (Karaosmanoðlu vd., 1999, 2000b, 2001; Haykýn-Açma 2003, 2006b; Yaman, 2004; Haykýn-Açma vd., 2006a; Dandik ve Aksoy, 1998, 1999; Karaosmanoðlu ve Çulcuoðlu, 2001; Çulcuoðlu vd., 2005).
Biyodizel; hem dizel motorlarda hem de yakýt daðýtým alt yapýsýnda ve yakýt pompalarýnda herhangi bir ek deðiþikliðe ihtiyaç duyulmaksýzýn kullanýlabilecek bir yakýt türüdür. Bu özelliðiyle ek bir yatýrým gerektirmemesi açýsýndan, uygulamaya geçiþte maliyet avantajý saðlar. Yakýt sarfiyatýný ve torku büyük ölçüde etkilemiyor olmasý, ekonomi ve performansa dair endiþeleri gidermesi açýsýndan önem arz etmektedir. Biyodizelin fosil yakýtlara kýyasla daha iyi yaðlayýcý özelliklere sahip olmasý dolayýsýyla; motorun ömrünü uzatmasý ve bakým ihtiyacýný azaltmasý dikkate deðer avantajlara sahip olduðunu göstermektedir (Bozbaþ, 2005).
Ayný zamanda biyodizelin diðer yakýtlara oranla daha az sera gazý emisyonu salývermesi, ateþleme esnasýnda görünür dumaný büyük ölçüde azaltmasý ve bazý egzoz emisyonlarýnda azalmayý saðlamasýyla; onu çevreye dost olarak tabir edilebilecek bir yakýt türü yapmaktadýr. %20 biyodizel, %80 petrodizel içeren B20 karýþýmý karbondioksit (CO2) salýnýmýný %15 oranýnda azaltmaktadýr. Sodyum klorür (NaCI (sofra tuzu))’den 10 kat daha az toksik olan biyodizel, hýzlý bir þekilde biyolojik olarak parçalanmaktadýr. Yanlýþlýkla doðaya salýverilmesi durumunda petrodizelden 4 kat daha hýzlý bir þekilde bozunabilmektedir. Biyodizelin sahip olduðu yüksek parlama derecesi, onu elleçleme özelliði açýsýndan daha güvenli kýlar (Bozbaþ, 2005; Wardle, 2005; Eere, 2012).
Biyodizelin ülke ekonomisine de birçok olumlu katkýsý bulunmaktadýr. Biyodizel kýrsal kalkýnmayý saðlamakta ve istihdamý arttýrmaktadýr, biyodizel ile ilgili yatýrým projeleri ayný zamanda iyi birer iþ kaynaðýdýr. Petrol kaynaklý olmayan yenilenebilir kaynaklardan üretilebiliyor olmasý, tarým ülkelerinin petrole daha az baðýmlý olmasýný saðlamaktadýr. Farklý bitkilerden üretilebildiðinden tarýmsal üretimin bol çeþitli olmasýný saðlamakta ayný zamanda ekoloji dünyasýna olumlu katkýda bulunarak bu sayede tarýmsal yapýda sürdürülebilirlilik oluþturulmasýna katký saðlamaktadýr. Ekimde nöbet sisteminin yaygýnlaþtýrýlmasýyla toprak verimliliði artmakta ve polikültür tarým sistemine imkânlar saðlanmaktadýr (Albiyobir, 2012; Eere, 2012).
Belirtilmiþ olan birçok avantajýnýn yanýnda biyodizelin bazý dezavantajlarý da bulunmaktadýr. Biyodizel hâlihazýrda daha pahalýdýr. Henüz birçok otomobil üreticisi B5’ten fazla karýþýmlarý kullanmayý onaylamamýþtýr ve bu yüzden, biyodizel karýþým miktarý arttýkça yakýtýn maliyeti yükselmekte ve motorun gücü düþmektedir. Herhangi bir karýþýma katmaksýzýn %100 biyodizel kullanýmý anlamýna gelen B100’ün düþük sýcaklýklarda kullanýma uygun olmamasý ve motor dayanýklýlýðýna etkileriyle ilgili endiþeler, herhangi bir karýþýma katýlmadan saf olarak kullanýlabilecek biyodizelin dezavantajlardandýr. Biyodizel kullanýmýnda bazý durumlarda nitrojen oksit emisyonlarýnda çok az sayýda bir artýþ gözlenmektedir (Eere, 2013).
Anahtar Kelimeler: Fosil Kaynaklý Enerji, Hidrojen Enerjisi, Biyoyakýt Enerjisi, Biyodizel, Biyoetanol ve Meþe Aðacý.
|
