Toplu taþýma ayný yöne giden insanlarýn topluca ve büyük araçlarla taþýnmasýný saðlayan ulaþým sistemi olduðundan özellikle þehirler için en yaygýn ulaþým metodudur. Toplu taþýma denilince ise ilk akla gelen çözüm olan otobüsler bu ihtiyaca etkili çözümler sunmaktadýr. Trafikteki otobüs sayýsý ve yolcu sayýsý arttýkça ise kaza sayýlarýnda benzer bir artýþ olmuþtur. Otobüs kazalarý istatistikleri ve verileri incelendiðinde can kaybýna yol açan en tehlikeli senaryonun devrilme durumu olduðu görülmüþtür. Çeþitli komisyonlar ve otobüs üreticileri tarafýndan otobüslerin güvenli bir seyahat aracý olabilmesi için çeþitli aktif veya pasif güvenlik standartlarý oluþturulmuþtur. Bu çalýþmada ise otobüslerin devrilmesi ile ilgili pasif güvenlik regülasyonu olan ve UNECE tarafýndan oluþturulan ECER66.02 incelenmiþtir. Yaþam alaný bütünlüðü korumak ve oluþan bu devrilme kuvvetini absorbe etmek için ise yan duvar profilleri kalýn profillerden imal edilir. Çalýþmanýn yapýldýðý otobüs konstrüksiyonundaki yan duvar profil et kalýnlýðý 5mmdir. Çalýþmanýn amacý 5mm kalýnlýðýndaki bu borularý kompozit malzeme ile takviye ederek dayaným deðerlerinin arttýrýlmasý ve yan duvar profil kalýnlýklarýýn inceltilmesi ihtimalinin araþtýrýlmasý olmuþtur. Bu noktada öncelikle takviye malzemenin çelik profil uygulama metodu tespiti için , çeþitli parametreler belirlenerek üç nokta büküm testleri uygulanmýþ çelik profiller test edilmiþtir. Devrilme testi yöntemi için ise “Yapý Parçalarý Üzerine Yarý statik Gerilim Testi “ yöntemi seçilmiþtir. Toplam 6 adet devrilme testi yapýlmýþtýr. Elde edilen veriler ile takviye malzemenin devrilme testindeki mukavemet arttýrýcý etkisi kanýtlanmýþtýr. Takviye malzeme uygulanmýþ karoseride yaþam alanýnýn takviyesiz çözüm ile karþýlaþtýrýldýðýnda daha fazla yaþam alaný yarattýðý görülmüþ , takviye çözüm baþarýya ulaþmýþtýr. Kalýn borularýn takviye edilerek inceltilebileceði ve aðýrlýk tasarrufu saðlayabilirken regülasyon þartlarýný yerine getirebileceði kanýtlanmýþtýr.
Anahtar Kelimeler: Otobüs , ECE-R66 , Tasarým, Devrilme , Konstrüksiyon , Kompozit Malzeme
|
