Rotorlu Ýnsansýz Hava Aracý (RÝHA), ileri uçuþ hýzý olmaksýzýn yere göre havada asýlý kalmasýný saðlayan taþýma, itme ve kontrol kuvvetleri oluþturmak için dönen palleri kullanan insansýz hava aracý olarak tanýmlanabilir. Verimlilik oranlarý, sabit kanatlý Ýnsansýz Hava Araçlarýna (ÝHA) oranla düþük olmasýna raðmen, RÝHA’larýn havada aský durumunda kalabilmesi, iniþ ve kalkýþ için piste ihtiyaç olmamasý, meskun mahaller ve dar vadiler gibi engeller ihtiva eden arazi þartlarýnda kullaným kolaylýklarý sebebiyle, askeri ve sivil alanlarda kullaným alanlarý her geçen gün artmaktadýr. Ön tasarým sürecinin en önemli adýmlarýndan biri, uçuþ için istenen irtifa, hýz ve menzil gibi performans parametrelerini karþýlamak için farklý uçuþ koþullarýnda güç gereksiniminin hesaplanmasýdýr. Güç gereksinimin hesaplanmasý, RÝHA tasarým parametrelerinin doðru deðerlendirilmesi ve temel uçuþ performansýnýn tahmin edilmesi, genel proje süresi ve maliyet etkinliði için oldukça önemlidir. Bu çalýþma kapsamýnda ön tasarým aþamasýndaki tek rotorlu geleneksel bir RÝHA’nýn farklý uçuþ koþullarýnda güç gereksiniminin hesaplanmasý amaçlanmýþtýr. Gerekli gücün hesaplanmasý için Momentum Teorisi kullanýlmýþtýr. Sabit, tek boyutlu, viskoz ve sýkýþtýrýlamaz akýþ gibi belirli varsayýmlar altýnda kütle, enerji ve momentum korunumu yasalarý tanýmlandýktan sonra, gereken güç denklemleri elde edilmiþtir. Bu denklemler önceki baþarýlý tasarýmlardan türetilen deneysel katsayýlar ve parametrelerle birlikte modifiye edilmiþtir. Ayrýca tek rotorlu bir geleneksel RÝHA’nýn tasarým sürecini kolaylaþtýrmak ve güç tahmini hesaplamalarýný hýzlandýrmak için bir MATLAB bilgisayar kodu geliþtirilmiþtir. Geliþtirilen bilgisayar kodu üzerinden, UH-60 Black Hawk ve Robinson R-22 helikopterlerinin verileri kullanýlarak ilgili tablo ve grafikler oluþturulmuþ, literatür ile valide edilmiþ ve kodun genel RÝHA performansýnýn hesaplanabilmesi için kullanýlmasýnýn uygun olduðu sonucuna varýlmýþtýr. (Bu çalýþma birinci sýrada yer alan yazarýn yayýnlanmamýþ tezinin bir parçasýndan üretilmiþtir.)
Anahtar Kelimeler: RÝHA, Rotorlu Ýnsansýz Hava Aracý, Performans Analizi, Güç, MATLAB.
|
