Küresel olarak, düþmeler önemli bir halk saðlýðý sorunudur. Yüksekten düþme türü kazalarda önemli bir yer tutan kýsa mesafe düþüþ (2 metrenin altý) kazalarýnýn baþlýca nedenlerinden birisinin merdiven basamaklarý olduðu ortaya konmuþtur. Merdivenden düþmek sadece bir uçurumdan düþmek gibi deðil, ayný zamanda aþaðýda bulunan kayalarýn üzerine de düþmek gibidir. Çünkü basamaklarýn çýkýntýsý art arda keskin kenarlara çarpmaya neden olur. Bu çarpmanýn etkisiyle kafatasýnda, gövdede ve bel kýsmýnda kýrýklar meydana gelmiþse bu merdiven kazasý çoðunlukla ölümle sonuçlanýr. Merdivenden düþmeler özellikle yaþlýlarda oldukça yaygýndýr. Türkiye’de merdiven kazalarý ayrý bir istatistik olarak tutulmamaktadýr. Diðer kazalarýn içinde raporlanan merdiven kazalarý ile ilgili ayrýntýlý bilgiler kaza raporlarýnda belirtilmemektedir. Bu çalýþmada 2016-2021 yýllarý arasýnda Türkiye’de meydana gelen merdiven basamaðýndan veya merdiven boþluðundan düþme þeklinde gerçekleþen ölümlü kazalar yerel ve ulusal basýn taramasý yapýlarak incelenmiþtir. Uluslararasý literatürle uyumlu olarak merdiven inerken gerçekleþen düþmeler merdiven çýkarken gerçekleþen düþmelerden çok daha fazladýr. Kazazedelerin yarýdan fazlasý 65 yaþ üstü bireylerdir. Kazalarýn kayda deðer bir kýsmý misafirliðe gidilen evde gerçekleþmiþtir. Bu bulgu alýþýk olunmayan merdivenlerin kazalara etkisi açýsýndan önemlidir. Birçok insan, bir merdivenden düþmenin veya tökezlemenin sadece sakar olmalarýnýn bir sonucu olduðunu düþünür. Ancak, merdiven düþmelerinin büyük bir kýsmý, bina veya iþyeri sahibinin ihmalinin doðrudan bir sonucudur. Araþtýrmacýlarýn bulgularýna göre, merdiven kazalarýyla ilgili en büyük sorunun bireysel veya çevresel faktörler deðil, basamak tasarýmý ve özellikle de bazý merdivenlerde var olan boyutsal tutarsýzlýk olduðu varsayýlmaktadýr. Merdiven tasarýmýn bir öðesi olarak geniþlik (iki basamaðýn köþeleri arasýndaki yatay mesafe) deðiþtirilerek ciddi ayak kaymasý kazalarýnýn sayýsý azaltýlabilmektedir. Ýyi bir tasarýmla kazalarýn önemli bir kýsmýnýn önlenmesi mümkündür.
Anahtar Kelimeler: Merdiven, kaza, iþ güvenliði, düþme
|
