Günümüzde, tüm dünyada tekstil boyalarý büyük ölçüde kullanýlmakta ve bu boyalar ülke ekonomisinde önemli bir rol oynamaktadýr. Boya imalatý, baský, boyama ve tekstil endüstrilerinden gelen boya kirleticileri çevre kirliliðinin ana kaynaklarýný oluþturmaktadýr. Bu endüstri kuruluþlarýnýn çýkýþ sularý genellikle renklidir ve atýk suyun alýcý su kaynaklarýna doðrudan deþarjý, sucul yaþamda dönüþümsüz hasara neden olmaktadýr. Boyalarýn meydana getirdiði çevre kirliliðini gidermek için pek çok yöntem test edilmiþtir. Ancak yapýlan çalýþmada iki faz arasýnda veya ara yüzeyde çeþitli bileþenlerin yüzey üzerinde tutunmasý olayý olarak tanýmlanan adsorpsiyon yöntemi tercih edilmektedir. Bu metot tasarým ve kullaným açýsýndan basitliðinin yaný sýra düþük maliyetli ve yüksek verim elde edilen bir yöntemdir. Yapýlan çalýþmada; yeþil sentez yöntemi kullanýlarak biyosorbent(BS) ve nanobiyosorbent(NBS) madde sentezlenip, adsorpsiyon yöntemi ile atýk sulardan boya giderimi hedeflenmiþtir. Bitkiler, kimyasal toksisite içermemesi ve doðal maddeler saðlamasý bakýmýndan nanopartikül sentezlenmesinde daha iyi bir zemin saðlamaktadýr. Bu amaçla ayçiçeði bitkisi tablasý ve kitosan kullanýlarak BS üretilmiþtir. Ayrýca, BS maddeye yine yeþil sentez yöntemi ile üretilen demir oksit (Fe3O4) nanopartikülleri(NP) yüklenerek malzeme modifiye edilmiþtir. Sentezlenen BS ve NBS maddeler pek çok endüstride kullanýlan mono azo boya olan metil oranj(MO) boyasýnýn gideriminde kullanýlmýþtýr. MO boyasýnýn atýk sulardan BS ve NBS kullanýlarak gideriminde optimum koþullarý belirlemek amacýyla pH, sýcaklýk, temas süresi, boya konsatrasyonu, madde miktarý gibi farklý parametrelerde çalýþma düzeni oluþturulmuþtur. Ayrýca sentezlenen BS ve NBS maddeler için iþlem öncesi ve iþlem sonrasýnda meydana gelen yüzeysel ve moleküler deðiþimler (UV-vis, SEM, TEM, FT-IR ve XRD) gibi farklý karakterizasyon yöntemleri ile açýklanmýþtýr. Yapýlan çalýþmalar neticesinde geliþtirilen BS ve NBS maddelerin atýk sulardan MO boyasýný giderdiði ve yüksek verimlilikle kullanýlabileceði gözlemlenmiþtir.
Anahtar Kelimeler: Metil Oranj, Biyosorpsiyon, Atýk Su
|
