Zeminlerin mühendislik özelliklerinin katký malzemeleriyle iyileþtirilmesi, uzun yýllardan beri geoteknik mühendisliðinin temel konularý arasýnda yer almaktadýr. Zeminlerin iyileþtirilmesinde kireç, çimento, cüruf vb. katký maddeleri sýklýkla kullanýlmaktadýr. Bu çalýþmada, Birleþtirilmiþ Zemin Sýnýflandýrma Sistemi (USCS)’ne göre yüksek plastisiteli kil (CH) sýnýfýnda yer alan doðal bir zemin, kireç ve Ferrokrom cürufu ile takviye edilerek dayaným özellikleri araþtýrýlmýþtýr. Doðal zeminin dayaným özellikleri üzerinde cüruf etkisini belirlemek amacýyla kil zemine sabit oranda kireçle birlikte, deðiþen oranlarda Ferrokrom cürufu ilave edilerek zemin karýþýmlarý hazýrlanmýþtýr. Optimum su içeriðinde sýkýþtýrýlarak elde edilen zemin numunelerinin 7, 14 ve 28 gün kür süresi sonunda serbest basýnç deneyleri yapýlmýþtýr. Deneylerden elde edilen bulgular incelendiðinde, kireç ve cürufla takviye edilen ve küre tabi tutulan zemin numunelerinin tümünün, katkýsýz doðal zemine göre daha yüksek dayaným deðerlerine ulaþtýðý görülmüþtür. 0 günlük zemin numuneleriyle yapýlan deneylerde, katký ilavesiyle dayaným deðerleri doðal zemine göre bir miktar azalýrken, artan kür süresine baðlý olarak zeminin dayanýmýnda ciddi oranda artýþ gözlenmiþtir. %6 kireç ve %24 cüruf içeren ve 28 gün küre tabi tutulan zemin numunesinin dayanýmý, doðal zemine göre yaklaþýk 8 kat artmýþtýr. Bu sebeple, Ferrokrom cürufunun puzolanik katký olarak kireç ile birlikte zeminlerin dayanýmýnýn artýrýlmasýnda kullanýlabileceði sonucuna varýlmýþtýr. Ayrýca, kür edilen numunelerde karýþým içerisindeki cüruf miktarýnýn artmasýyla numuneler doðal zemine göre daha gevrek davranýþ sergilemiþtir.
Anahtar Kelimeler: Zemin iyileþtirmesi, Yüksek plastisiteli kil, Kireç, Ferrokrom cürufu, Serbest basýnç deneyi, Dayaným
|