Çalýþanlarýn saðlýk ve güvenliðini tehdit eden risk etmenlerinin artmasýyla ÝSG (Ýþ Saðlýðý ve Güvenliði) daha karmaþýk ve önemli olamaya baþlamýþtýr. Böylelikle iþ yerlerindeki mevcut risklerin tanýmlanarak deðerlendirilmesiyle güvenli iþ yerlerinin oluþturulmasý zorlaþmaktadýr. Ayrýca artan risk çeþitliliði ÝSG’yi daha multidisipliner alan haline dönüþtürmüþtür. Bu nedenle iþ yerlerinde güvenliðin saðlanabilmesi için proaktif yaklaþým sergilenmesi büyük bir önem kazanmaya baþlamýþtýr. Bu baðlamda ÝSG alanýnda yetiþmiþ, eðitimli ve geniþ bilgi yelpazesine sahip profesyonellere ihtiyaç artmýþtýr. Ýnsan uzman yetiþtirmenin maliyetli ve zaman alan bir süreç olmasý, insan uzmana sürekli eriþmenin mümkün olmamasý ve insanýn kiþisel özelliklerinden kaynaklý hatalar nedeniyle endüstrinin ihtiyaç duyduðu profesyonel ÝSG uzmaný bulmakta zorlanýlmaktadýr. Bundan dolayý ÝSG uzmanýn sayýsýnýn ve eðitim seviyesinin yetersiz kalmasý nedeniyle yapay zekâ ve alt uygulama alanlarýndan olan uzman sistemler kullanýlmasý önem kazanmaya baþlanýlmýþtýr. Bu çalýþmada, ÝSG alanýnda geliþtirilen yapay zekâ ve uzman sistem modelleri incelenerek yeni yapýlacak çalýþmalara katký saðlamasý maksadýyla literatürde yapýlan çalýþmalar deðerlendirilmiþtir. Yapýlan inceleme ve deðerlendirmeler neticesinde özellikle risk deðerlendirmesi konusunda yapýlan çalýþmalarýn kazalarýn oluþmasýný önlemede büyük oranda baþarýlý olduðu görülmüþtür. Geliþtirilen modeller ile insan uzmanlarý taklit ederek acemi bir kiþinin bile rahatlýkla karar vermesine destek veren uzman sistemlerin ve yapay zekâ uygulamalarýnýn yoðun olarak kullanýldýðý ve geliþtirilmeye devam edildiði görülmüþtür. Sonuç olarak gelecekte kazalarýn analizinde ve risk deðerlendirilmesi yapýlmasýnda yapay zekâ ve uzman sistemlerin kullanýmýnýn artmasý beklenmektedir. Karar destek sistemleri ve analiz programlarý olarak geliþtirilecek modellerin ÝSG profesyonellerinin kazalarý doðru analiz etmesi ve risklerin doðru olarak deðerlendirilmesini saðlayarak proaktif tutumla güvenli iþ yerleri oluþturulmasý saðlanmasý beklenmektedir.
Anahtar Kelimeler: Ýþ saðlýðý, Ýþ güvenliði, Yapay zekâ, Uzman sistemler, Risk deðerlendirmesi
|
