Hidrolik pres ile sýcak dövme yöntemiyle imal edilen makina parçalarýnýn geometrisi sýcaklýk, basýnç, kalýp geometrisi ve yaðlama gibi temel parametrelere baðlý olduðundan imalat öncesi tasarým parametrelerinin optimizasyonu ve simülasyonunun yapýlmasý gerekir. Bu çalýþmada sýcak dövme prosesi, 1.2344 çeliðinden diþi ve erkek kalýplar ile AISI 4140 çeliði kare kütük, sonlu elemanlar yöntemiyle modellenerek optimize edilmiþ tasarým parametreleri belirlenmiþtir. Kalýp sýcaklýðý, kalýplar ile parça arasýndaki sürtünme katsayýsý, parça sýcaklýðý, presleme hýzý ve kalýplar ile parça arasýnda gerçekleþen ýsý transferi katsayýsý belirlenen ve analizi yapýlan parametrelerdir. Katý modelleme için SolidWorks; sonlu elemanlar yöntemiyle simülasyonun modellenmesi için FORGE NxT 3.1 programý kullanýlmýþtýr. Modelin geçerlemesi ve simülasyon sonuçlarýnýn doðrulanmasý, 1250 tonluk hidrolik pres tahrikli kapalý kalýpla sýcak dövme testinde pozisyon kontrolü ile gerçekleþtirilmiþtir. Pozisyon kontrolü için erkek kalýbýn parçaya temas ettikten sonra 142 mm ilerlemesi saðlanmýþtýr. Simülasyon ve deneysel çalýþmada dövme öncesi parça sýcaklýðý sýrasýyla 1063 °C ve 1107 °C’dir. Dövme sonrasý parça sýcaklýðý ise yine sýrasýyla 980 °C ve 984 °C’dir. Hem simülasyonda hem de deneysel çalýþmada parçanýn köþe kýsýmlardan malzeme, erkek ve diþi kalýp arasýndan akarak sakal oluþturmuþtur. Her iki çalýþmada da parça diþi kalýbýn tabanýný tamamen dolduramamýþtýr. Bu çalýþma sonucunda simülasyon ve deneysel çalýþmayla uyumlu dövme öncesi ve sonrasý parça sýcaklýklarý ile optimum tasarým parametrelerine ve parça geometrisine ulaþýlmýþtýr.
Anahtar Kelimeler: Sýcak dövme, Kapalý kalýpta dövme, Hidrolik pres, Sonlu elemanlar metodu, Plastik þekil verme
|
