Akýþkan ihtiva eden þok sönümleyici ve amortisör gibi sistemlerde, sönümlenecek veya tepki oluþturulacak kuvvet birincil olarak akýþkan hareketi vasýtasýyla oluþturulmaktadýr. Akýþkan hareketi için en temel elemanlardan biri olan orifisler piston üzerine konumlandýrýlmakta ve bu sayede akýþkan geçiþi sýnýrlandýrýlmaktadýr. Orifislerin baðlý olduðu odacýklar arasýnda kontrollü bir þekilde transfer edilebilen akýþkanýn oluþturduðu basýnç farký ve bölgesel sürtünmeler sayesinde farklý tepki kuvvetleri oluþturulabilmektedir. Bu çalýþmada, sönümleyici akýþkan olarak sentetik yað kullanýlan bir hidrolik amortisör ele alýnmýþ, prototip imal edilerek tepki kuvvetleri ölçülmüþ, deneysel verilerin sayýsal olarak doðrulanmasý için Hesaplamalý Akýþkanlar Dinamiði (HAD) analizlerinden faydalanýlmýþtýr. Taguchi istatistiksel deney tasarýmý yöntemi kullanýlarak orifiste seçilen tasarým parametrelerinin ve bunlara ait seviyelerin yer aldýðý bir matris oluþturulmuþ, her bir tasarým kombinasyonuna ait tepki kuvvetleri yürütülen HAD analizleri ile incelenmiþtir. k-ω SST türbülans modelinin kullanýldýðý HAD analizlerinden elde edilen veriler dikkate alýnarak varyans analizi (ANOVA) çalýþmasý yapýlmýþ, seçilen her bir tasarým parametresinin amortisör tepki kuvvetine etki oraný tespit edilmiþ ve en yüksek tepki kuvvetinin elde edileceði bir optimal tasarým kombinasyonu önerilmiþtir. Yürütülen analizler, amortisör tepki kuvvetini etkileyen en önemli parametrenin orifis sayýsý olduðunu göstermiþ, bunu çýkýþ çapý, giriþ çapý ve çýkýþ uzunluðu parametrelerinin takip ettiði görülmüþtür. Önerilen optimal tasarým kullanýlarak yürütülen HAD analizlerinde, amortisör tepki kuvveti en yüksek deðerine çýkarýlabilmiþtir.
Anahtar Kelimeler: Orifis, Daralan/Geniþleyen Kesit, Hesaplamalý Akýþkanlar Dinamiði (HAD), Taguchi, ANOVA
|
